Tre vende të tjera iu bashkuan të martën një ekipi hetimor ndërkombëtar që heton krimet e luftës në Ukrainë. Prokurori i Gjykatës Penale Ndërkombëtare tha se ai ka në plan të hapë një zyrë në Kiev, mes thirrjeve të vazhdueshme për ata që janë përgjegjës për mizoritë që nga pushtimi i Rusisë në të sillen para drejtësisë.

Estonia, Letonia dhe Sllovakia nënshkruan një marrëveshje gjatë një takimi koordinues dyditor në Hagë për t’u bashkuar me Lituaninë, Poloninë dhe Ukrainën në Ekipin e Përbashkët të Hetimit që do të ndihmojë në koordinimin e ndarjes së provave të mizorive përmes agjencisë së bashkëpunimit gjyqësor të Bashkimit Evropian, Eurojust.

Prokurori i ICC Karim Khan tha se puna ekipore nënvizon angazhimin e komunitetit ndërkombëtar për sundimin e ligjit.

“Unë mendoj se kjo tregon se ekziston një front i përbashkët ligjshmërie që është absolutisht thelbësor, jo vetëm për Ukrainën … por për vazhdimin e paqes dhe sigurisë në të gjithë botën,” tha ai.

Pushtimi i Ukrainës nga Moska është dënuar gjerësisht si një akt i paligjshëm agresioni. Forcat ruse janë akuzuar për vrasjen e civilëve në periferi të Kievit, Bucha dhe për sulme të përsëritura ndaj infrastrukturës civile, duke përfshirë spitalet dhe një teatër në qytetin e rrethuar të Mariupolit, që po përdorej si strehë nga qindra civilë. Një hetim nga Associated Press gjeti prova se shpërthimi i 16 marsit vrau rreth 600 njerëz brenda dhe jashtë ndërtesës.

Që nga pushtimi i Rusisë më 24 shkurt, AP dhe PBS Frontline kanë verifikuar 273 krime të mundshme lufte.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka denoncuar vrasjet e civilëve si “gjenocid” dhe “krime lufte”, ndërsa presidenti amerikan Joe Biden e ka quajtur presidentin rus Vladimir Putin “një kriminel lufte”, i cili duhet të sillet në gjyq.

Ekipi që u takua të hënën dhe të martën në selinë e Eurojust në Hagë u krijua në fund të marsit, disa javë pasi ICC hapi një hetim në Ukrainë, pasi dhjetëra shtete anëtare të gjykatës hodhën peshën e tyre pas një hetimi. Khan ka vizituar Ukrainën, duke përfshirë Bucha, dhe ka një ekip hetuesish – ekipi më i madh i prokurorëve të vendosur ndonjëherë nga gjykata ndërkombëtare – në vend që mbledh prova.

Khan tani planifikon të punojë drejt hapjes së një zyre në Ukrainë “në javët e ardhshme”.

Prokurorja e përgjithshme e Ukrainës, Iryna Venediktova, tha se zyra e saj tashmë ka hapur rreth 15,000 hetime penale në lidhje me luftën dhe ka identifikuar mbi 500 të dyshuar, duke përfshirë ministra rusë, komandantë ushtarakë dhe propagandues. Ajo tha se zyra e saj ishte gati të procedonte kundër rreth 80 prej tyre.

Javën e kaluar, në rastin e parë të këtij lloji të lidhur me luftën, një gjykatë ukrainase dënoi një ushtar rus të kapur me dënim maksimal me burgim të përjetshëm për vrasjen e një civili. Të martën, një gjykatë në Ukrainë dënoi dy ushtarë rusë për krime lufte për granatimet e ndërtesave civile dhe i dënoi të dy me 11 vjet e gjysmë burg.

Rusia mohon me vendosmëri se trupat e saj janë përgjegjëse për mizoritë. Ministria e Mbrojtjes tha në fillim të këtij muaji se “asnjë civil i vetëm nuk është përballur me ndonjë veprim të dhunshëm nga ushtria ruse”.

Analistët paralajmërojnë se procesi i vendosjes së drejtësisë do të jetë i gjatë dhe kompleks pasi hetuesit mbledhin së bashku prova mjeko-ligjore dhe të tjera dhe kërkojnë të përcaktojnë se kush urdhëroi ose dinte për mizoritë dhe dështoi të vepronte për t’i parandaluar ose ndëshkuar ato.

Takimi në Hagë nuk është i vetmi vend ku kërkohet llogaridhënie.

Prokurorët në Poloni, Gjermani, Lituani, Letoni, Estoni, Francë, Sllovaki, Suedi, Norvegji dhe Zvicër kanë hapur hetimet e tyre. Dhe ka pasur thirrje në rritje për të ngritur një gjykatë speciale për të gjykuar Rusinë për krimin e agresionit në Ukrainë. ICC nuk mund të ndjekë penalisht krimin e agresionit sepse as Rusia dhe as Ukraina nuk janë anëtarë të gjykatës.

Khan tha se fronti i bashkuar i kombeve që hetojnë krimet që nga pushtimi rus “shpresojmë se mund të sigurojë një masë përgjegjësie për krimet që po shohim në Ukrainë dhe që me të vërtetë nuk duhet të tolerohen më”.

Për t’u bërë pjesë e grupit "Balkanweb" mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. Grupi Balkanweb