Kur inteligjenca përdoret për të paralajmëruar një vend tjetër për një sulm të afërt, është e zakonshme që ata të refuzojnë ta besojnë atë. Shembulli klasik i kësaj është refuzimi i prerë i Stalinit për të pranuar se Hitleri po planifikonte të pushtonte Rusinë në vitin 1941, pavarësisht provave të shumta dhe paralajmërimeve të përsëritura nga Londra.
Si sekretar i jashtëm, përgjegjës për GCHQ dhe MI6 të Britanisë, më shumë se një herë më është dashur t’i telefonoj qeverive të tjera për t’i njoftuar për një sulm të planifikuar terrorist, vetëm për t’i gjetur ato të padëshiruara nga informimi. Një ministër i jashtëm tha se unë duhet të përpiqem të minoj tregtinë e tyre turistike. Ata treguan pak pendim kur paralajmërime të tilla rezultuan të sakta.
Ka disa arsye për këtë sjellje në dukje të paarsyeshme: dyshimi për motivet e atyre që transmetojnë informacion, mosbesimi se dikush di më shumë për kërcënimet ndaj atij vendi sesa udhëheqësit e tij, dhe ngurrimi për të shkaktuar alarm te populli i tyre.
Arsyeja e fundit dukej se ishte më e rëndësishmja në mendjet e liderëve të Ukrainës në shkurt, pasi ata u përpoqën të qetësonin popullatën civile edhe kur u dhanë paralajmërime të rrepta për një pushtim të plotë. Ishte një gabim në një përgjigje ndryshe të jashtëzakonshme dhe frymëzuese ndaj tmerreve që Putini ka lëshuar mbi ta.
Për dekada ka qenë ortodoksia që inteligjenca sekrete nuk mund të publikohet nga frika se mos zbulohet se si është marrë. Mendoni se si thyerja e kodit Enigma në Luftën e Dytë Botërore u mbajt sekret deri në vitet 1970. Për shumicën e inteligjencës kjo do të mbetet kështu, por SHBA dhe Britania e Madhe kanë vendosur me të drejtë se zbulimi i planeve të Putinit për luftë, për organizimin e provokimeve të rreme në fillim të tij dhe për kryerjen e krimeve kundër civilëve ka qenë jetike – si për të paralajmëruar ukrainasit dhe për të shkatërrojnë narrativën e gënjeshtrave që Kremlini po planifikonte të përdorte.
Si rrjedhojë, publikimi i informacioneve të marra fshehurazi po luan një rol më të madh në këtë luftë sesa në çdo konflikt të mëparshëm. Së bashku me një sasi të madhe materialesh me burim të hapur dhe gazetari me cilësi të lartë, ajo po zbulon pamjen e vërtetë të luftës më shpejt se kurrë më parë. Ai përdoret për të ndikuar në ngjarje, jo vetëm për t’i raportuar ato; për shembull për të penguar Putinin nga përdorimi i armëve kimike duke paralajmëruar botën paraprakisht se ai mund ta bëjë këtë. Ky është një zhvillim i rëndësishëm dhe ia vlen të përmenden disa nga mësimet dhe implikimet e tij.
Së pari, SHBA-ja dhe Britania e Madhe, duke punuar ngushtë së bashku, kanë aftësi shumë më të mëdha të inteligjencës sesa aleatët tanë evropianë. Informatat e tyre kanë rezultuar shumë të sakta, ndërsa kreu i inteligjencës franceze u shkarkua javën e kaluar pasi kishte dhënë një vlerësim të kundërt dhe të keqinformuar për planet e Putinit. Ai është në shoqëri të mirë – një nga zyrtarët më të lartë në shërbimin e inteligjencës FSB të Rusisë është në arrest shtëpiak pasi dha një pamje shumë rozë se sa gjasa do të kishte sukses një pushtim. Përsosmëria e punës në Uashington dhe Londër ndihmon për të shpjeguar pse këto kryeqytete kaq shpesh i shohin gjërat në të njëjtën mënyrë dhe ia vlen të dëgjosh se çfarë thonë më pas.
Së dyti, epërsia britanike në këtë fushë është një pasuri e rëndësishme kombëtare në një botë të kërcënimeve të shumëfishuara të përçarjes dhe sulmeve kibernetike. Për arsye të qarta është e vështirë të shpjegohet se deri në çfarë mase shpëtohen jetë, spiunimi i huaj parandalohet dhe kompanitë britanike mbrohen çdo ditë, por ata prej nesh që e kanë parë këtë punë nga brenda e dinë se sukseset janë shumë më të mëdha se dështimet. Investimi në agjencitë tona të inteligjencës duhet të jetë gjithmonë një prioritet kryesor. Kështu duhet të ushqehet reputacioni që ata po sigurojnë tani, duke i rezistuar keqpërdorimit ose ekzagjerimit të gjetjeve të tyre nga liderët politikë që shkaktuan kaq shumë dëme pas luftës në Irak.
Së treti, paralajmërimet e tyre të fundit shtojnë në mënyrë thelbësore të kuptuarit tonë se si mund të zhvillohet lufta. Drejtori i GCHQ, Sir Jeremy Fleming, tha javën e kaluar se “ne besojmë se këshilltarët e Putinit kanë frikë t’i thonë të vërtetën “. Ai nuk do ta thoshte këtë pa arsye specifike për ta besuar. Nëse Putinit nuk i thuhet e vërteta dhe të gënjesh është një rrezik profesional për të qenë diktator, ka më shumë gjasa që ai të bëjë një llogaritje të gabuar të mëtejshme dhe të vazhdojë në një kurs që tashmë është dëshmuar më i vështirë sesa pritej.
Shpresa e mbetur e Putinit për të pretenduar një fitore ushtarake është të pushtojë një pjesë të konsiderueshme të Donbasit dhe më shumë të bregdetit të Ukrainës. Ai më pas mund të ofrojë një armëpushim, të gërmojë për të mbrojtur ato zona dhe të nxisë konferencat e pafrytshme të paqes për vite me radhë, ndërkohë që ka copëtuar Ukrainën dhe duke refuzuar të lëvizë. Natyrisht, ai do të ketë prodhuar atë që absolutisht nuk donte – një mbetje të Ukrainës me orientim perëndimor që është armiku i tij i betuar – por ai mund të shpëtonte fytyrën me rusët në paradën e zakonshme të fitores më 9 maj në Moskë.
Duket e mundshme që gjeneralët e tij do t’i thonë atij se mund ta bëjnë këtë, edhe nëse nuk janë të sigurt. Prandaj, më shumë ofensiva dhe brutalitete të vazhdueshme janë në rrugë e sipër. Kjo është arsyeja pse transferimi në Ukrainë i armëve më të rënda, i rënë dakord nga disa aleatë javën e kaluar, është kaq i rëndësishëm. Por kjo do të thotë gjithashtu se ne jemi në një luftë të gjatë me një regjim që nuk beson në një paqe të përhershme, që kryen krime të tmerrshme lufte dhe gënjen madje edhe veten. Ndërsa ne nuk duhet të presim që agjencitë tona të inteligjencës të parashikojnë të gjitha ngjarjet, roli i tyre në zbulimin e realitetit të sundimit të Putinit ndoshta sapo ka filluar.
Në këtë krizë, Perëndimi ka kërkuar domosdoshmërisht taktika të reja, veçanërisht në fushën e sanksioneve. Megjithatë, ajo ka treguar edhe rishtas se një nga armët më të fuqishme në mbrojtjen e lirisë është zbulimi i së vërtetës, me kusht që të bëhet me besueshmëri dhe integritet. Duke pasur parasysh se dekadat e ardhshme do të jenë një luftë midis autokracisë dhe demokracisë, shpërndarja e së vërtetës për regjimet diktatoriale – hipokrizinë, korrupsionin, nepotizmin dhe tiraninë e tyre – duhet të jetë pjesë e një strategjie të qëndrueshme dhe më agresive.
Agjencitë perëndimore tashmë kanë bërë më shumë për të nxjerrë në pah shtrirjen e sulmeve kibernetike kineze dhe vjedhjen e pronës intelektuale. Njësitë e reja po ndjekin dhe kundërshtojnë dezinformimin rus që përhapet në të gjithë botën dixhitale. Megjithatë, mbetet shumë për të bërë. Shumica e amerikanëve nuk janë të vetëdijshëm për shkallën kolosale të mesazheve ruse të futura në mediat e tyre sociale. Shumë biznese nuk e kuptojnë pamëshirshmërinë e spiunazhit kinez. Vendet evropiane të përkushtuara ndaj shpenzimeve më të larta të mbrojtjes nuk e kanë kuptuar ende se duhet të ndërtojnë edhe rrjete inteligjence shumë më të afta.
Roli i zgjeruar i inteligjencës së publikuar është një tipar jetik i këtij konflikti. Më shumë njerëz në mbarë botën do të fillojnë të besojnë atë që thotë. Ai tregon rrugën drejt një qasjeje më të fortë, të zbulimit të së vërtetës për tiranët, shumë kohë përpara se ata të fillojnë një luftë tjetër.
(BalkanWeb)
