Samiti i shumëpritur i ndryshimeve klimatike COP26 fillon të dielën në qytetin skocez të Glasgow.
Delegatë nga rreth 200 vende do të jenë atje për të njoftuar se si do të ulin emetimet deri në vitin 2030 dhe do të ndihmojnë planetin.
Ditën e parë do të shihni një raport mbi gjendjen e klimës të lëshuar nga Organizata Botërore Meteorologjike (WMO). Me ngrohjen e botës për shkak të emetimeve të karburanteve fosile të shkaktuara nga njerëzit, shkencëtarët paralajmërojnë se nevojitet veprim urgjent për të shmangur një katastrofë klimatike.
Raporti i përkohshëm i WMO nga shkencëtarët e klimës do të krahasojë temperaturat globale këtë vit deri më tani me vitet e mëparshme. Ngjarjet ekstreme të motit të lidhura me ndryshimet klimatike – duke përfshirë valët e të nxehtit, përmbytjet dhe zjarret në pyje – po intensifikohen. Dekada e kaluar ishte më e ngrohta e regjistruar dhe qeveritë bien dakord se nevojitet veprim urgjent kolektiv.
Mbledhja e Kombeve të Bashkuara është një nga samitet më të mëdha që Mbretëria e Bashkuar ka pritur ndonjëherë dhe është shtyrë për një vit për shkak të pandemisë. COP do të thotë ‘konferenca e palëve’ dhe është konferenca e 26-të e tillë. Shumica e drejtuesve do të mbërrijnë vonë të dielën në mbrëmje.
Shumë po udhëtojnë nga një samit tjetër, G20, në Romë. E diela është kryesisht një ditë hapjeje ceremoniale, me fjalime të ndryshme nga njerëz duke përfshirë Abdulla Shahid, presidentin e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së dhe Ministrin e Jashtëm të Maldiveve.
Ishujt e ulët të Maldiveve kërcënohen nga ndryshimet klimatike për shkak të rritjes së nivelit të detit. Vendet nga çdo rajon i botës do të kenë përfaqësues në Glasgow, të gatshëm për të diskutuar planet e tyre për të ulur emetimet deri në vitin 2030.
Të gjithë ranë dakord në vitin 2015 për të bërë ndryshime për të mbajtur ngrohjen globale “shumë nën 2C” mbi nivelet para-industriale, por që atëherë, ndërsa ngjarjet ekstreme të motit janë intensifikuar, shkencëtarët e klimës u kanë kërkuar kombeve të synojnë për 1.5C për të kufizuar rrezikun e fatkeqësive mjedisore.
Në G20 në Romë, një draft komunikatë thoshte se liderët do të zotohen të ndërmarrin hapa urgjent për të arritur këto qëllime. Por tashmë një premtim kyç për të ofruar 100 miliardë dollarë në vit në financimin e klimës për vendet në zhvillim është shtyrë deri në vitin 2023.
‘Momenti i së vërtetës’
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson tha se COP26 do të jetë “momenti i së vërtetës në botë” dhe u kërkoi udhëheqësve të shfrytëzojnë sa më shumë konferencën dy-javore. “Pyetja që të gjithë po bëjnë është nëse e kapim këtë moment apo e lëmë të ikë”, tha ai të shtunën.
Mbretëria e Bashkuar ka vendosur një objektiv që e gjithë energjia elektrike e vendit të vijë nga burime të pastra deri në vitin 2035 dhe të zvogëlojë emetimet e saj të gazeve serrë në zero deri në vitin 2050. Por disa ekspertë kanë thënë se kjo nuk është e arritshme me politikat aktuale të qeverisë.
Ministri i Parë i Skocisë, Nicola Sturgeon u takua me njerëz indigjenë nga Amerika në Glasgow të shtunën dhe tha se qeveria skoceze do të “bëjë gjithçka dhe gjithçka që mundet” për të ndihmuar kombet dhe komunitetet më të varfra që janë më të prekshme ndaj efekteve të ndryshimeve klimatike.
Krerëve të shteteve do t’u bashkohen disa nga aktivistët kryesorë të klimës në botë, duke përfshirë Sir David Attenborough dhe Greta Thunberg – e cila u sulmua kur mbërriti në një ‘trenin klimatik’ të shtunën në mbrëmje.
Treni i çarteruar posaçërisht i cili mbërriti nga Amsterdami kishte në bord edhe rreth 500 pasagjerë, përfshirë delegatë nga Holanda, Belgjika, Italia dhe Gjermania, si dhe 150 aktivistë të rinj dhe anëtarë të Parlamentit Evropian. Shumë pjesëmarrës dhe aktivistë po marrin trenin për në Glasgow pasi është një mënyrë më e qëndrueshme për të udhëtuar sesa fluturimi.//BBC
