Projektligji i ri i qeverisë për informacionin e klasifikuar në vend mund të rikthejë për diskutim hapjen në bllok të të gjitha dosjeve të Sigurimit të Shtetit.

Gjatë mbledhjes së sotme të Komisionit të Ligjeve, deputetja socialiste, Ermonela Felaj pyeti Drejtorin e Drejtorisë së Sigurimit të Informacionit të Klasifikuar, nëse mund të hapen të gjitha dosjet e para vitit 1991 dhe a cënohet siguria kombëtare.

“Ne nesër do kemi për diskutim ligjin për Autoritetin e Dosjeve, një ndryshim që është propozuar në atë ligj dhe ka kolegë të opozitës që kanë bërë propozimin që deklasifikimin në bllok të të gjitha dokumenteve të krijuara nga ish sigurimi i shtetit për periudhën kur është krijuar SHIK deri në 1991. Deklasifikimi në bllok mendoni se mund të cënojë sigurinë kombëtare? A duhet ta vlerësojë Autoriteti i Dosjeve deklasifikimin?”, u shpreh Felaj.

Nga ana tjetër drejtori i DSIK-së, Dorian Tola u shpreh se siç ka ndodhur edhe këto 30 vite, deklasifikimi po bëhet rast pas rasti, duke mos vënë në rrezik sigurinë kombëtare.

Diskutimi në mbledhje

Elisa Spiropali: Ligji parashikon përjashtimin nga procedurat e verifikimit të Sigurisë për Presidentin e Republikës dhe Kryeministrin të cilët autorizohen të kenë qasje te informacioni i klasifikuar për shkak të kryerjes së detyrave të tyre zyrtare dhe pajisen me certifikatën e sigurisë së personelit pa u kryer verifikimi i sigurisë. Janë përcaktuar shkeljet e sigurisë duke i ndarë në të rënda dhe të lehta. Për herë të parë është përcaktuar deklasifikimi i pjesshëm duke rregulluar mundësinë për të zbuluar në mënyrë të autorizuar informacionet.

Ermonela Felaj: Nuk ka dokumente të përjetshme, por pas kalimit të një afati të caktuar mund të njihesh me përmbajtjen e një informacioni. Ka nevojë për të sqaruar disa pyetje: nëse informacioni është klasifikuar nga një institucion që nuk ekziston më, kush e bën deklasifikimin? A e gjeni me vend që disa institucione, punonjësit e tyre, të pajisen me certifikatë sigurie? Punonjësit e AKSHI-t, a duhet të jenë të gjithë pajisur me certifikatën e sigurisë personale? Ne nesër do kemi për diskutim ligjin për Autoritetin e Dosjeve, një ndryshim që është propozuar në atë ligj dhe ka kolegë të opozitës që kanë bërë propozimin që deklasifikimin në bllok të të gjitha dokumenteve të krijuara nga ish sigurimi i shtetit për periudhën kur është krijuar SHIK deri në 1991. Deklasifikimi në bllok mendoni se mund të cënojë sigurinë kombëtare? A duhet ta vlerësojë Autoriteti i Dosjeve deklasifikimin?

Dorian Tola (DSIK): Kur është shuar një institucion, është një institucion tjetër që trashëgon të gjithë fondin arkivor. Kemi rastin e dokumenteve të Komitetit Qëndror që kaluan te Arkiva dhe atyre iu nënshtruan procesit të deklasifikimit. Ka gjithmonë një institucion që i trashëgon dokumentet. Deklasifikimet në bllok janë delicate. Edhe te propozimi që është bërë ka një kusht: nëse cënohet siguria kombëtare apo prek një partner. Paraprakisht kja një process vlerësimi nëse ky informacion nëse del cënon apo jo sigurinë kombëtare. Ka shtete që i kanë deklasifikuar në bllok. Ne kemi zgjedhur një deklasifikim të kontrollueshëm, rast pas rasti, me kujdes.