NGA MIRA BREGU*
Faqja kryesore e Organizatës Botërore të Punës, “International Labour Organization ILO”, publikoi një material mbi pa-punësinë e të rinjve shqiptarë, “Green jobs in Albania”, ndërkohë që liderët botërorë takohen në Paris për të avancuar axhendat klimatike dhe punën e përshtatshme të denjë, një projekt i ILO-s ka krijuar vende pune shumë të nevojshme për të rinjtë shqiptarë.
ILO thotë se papunësia e të rinjve është e lartë në Shqipëri. “34.2 për qind e burrave dhe grave të moshës 15-29 vjeç janë pa punë. Mungesa e mundësive të punësimit dhe shërbimeve të punësimit i shtyjnë shumë të rinj shqiptarë në ekonominë joformale apo të emigrojnë në kërkim të horizonteve të reja”.
“Faktorë të shumtë pengojnë të rinjtë të përdorin potencialin e tyre të plotë. Parë nga këndi i tregut të punës, ata nuk kanë arsimin profesional, përvojën dhe nganjëherë vullnetin për të bërë zgjedhje arsimore që janë në përputhje me nevojat e tregut të punës “, shpjegon Teuta Zejno, Koordinatore Kombëtar në projektin e ILO-s Local Level Responses to Youth Employment Challenges (LLRYEC)- Përgjigja e nivelit lokal në sfidat e punësimit të Rinisë.
Ky projekt është fokusuar në tre rajone të Shqipërisë, ku shkalla e papunësisë rinore dhe punësimi informal janë më të lartat: Lezhë, Kukës dhe Shkodër.
Nisur nga Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara (UNDP) në vitin 2012 dhe ILO, projekti-LLRYEC ka ofruar mundësi trajnimi teknik dhe profesional për të rinjtë në përputhje me nevojat aktuale të tregut të punës. Trajnimi shpesh përfshin komponentë që lidhen me qëndrueshmërinë dhe rehabilitimin e mjedisit, duke trajtuar në të njëjtën kohë problemet mjedisore dhe atë të punësimit… Në këtë rast…- Peshkimin e qëndrueshëm dhe pastrimin e Liqenit të Shkodrës
Në shkrim ILO thekson rëndësinë e ekosistemit dhe vendodhjen e Liqenit të Shkodrës. I vendosur në kufirin midis Shqipërisë dhe Malit të Zi, është liqeni më i madh në Ballkan. Ajo është shtëpia e mbi 200 lloje të shpendëve, duke përfshirë disa të rralla dhe të rrezikuara, dhe 34 lloje peshqish, 7 prej të cilave janë endemike në liqen – theksohet në shkrim. Për shkak se ajo është një skenë dhe stacion i rëndësishëm për dimërimin e shpendëve të uji dhe zogjve shtegtarë, Liqeni i Shkodrës është një vend “Ramsar” në ruajtjen e Ligatinave.
Projekti LLRYEC në Shkodër ofroi trajnim profesional për të rinjtë lokal që dëshirojnë të punojnë në industrinë e peshkimit. Si pjesë e trajnimit, pjesëmarrësit dhe anëtarët e organizatës lokale të menaxhimit të peshkimit gjatë 50 ditëve hoqën mjetet e braktisura të peshkimit, fshinë dhe mbeturinat e tjera prej Liqenit të Shkodrës në një sipërfaqe totale 129 km2. Liqeni tani është shumë më i pastër dhe më i sigurt për anijet e peshkimit.
60 të trajnuarit të moshës 18-29 janë zgjedhur për të marrë pjesë në trajnimin LLYREC, i cili përfshinte kurse në klasë të bazuara në mjetet e peshkimit, duke konsideruar metodat biologjike dhe ekologjike si dhe për të parandaluar peshkimin gjatë sezonit të hedhjes së vezëve.
Projekti LLRYEC ndërtuar mbi punën e Programit të Përbashkët të OKB-së për Punësimin e të Rinjve dhe Migracionin që zbatohet bashkërisht nga ILO, IOM, UNICEF dhe UNDP i japin prioritet punësimit të të rinjve përmes trajnimit dhe punëtorive si dhe regjistrimin e studentëve në arsimin dhe programet profesionale. Aktiviteti i këtij projekti është fokusuar edhe në sektorë të tjerë të ekonomisë. Në Kukës, në krijimin e vendeve të punës në prodhimin e gështenjës. Pyjet me gështenjë të këtij rajoni vuanin nga sëmundjet dhe neglizhenca, – theksohet në shkrim.
Të rinjtë lokale janë kryesisht të painformuar për kujdesin dhe për mbrojtjen e pyjeve me gështenjë apo të nxjerrin një fitim nga gështenja që ata prodhojnë. Duke lënë pas këtë kryeqytet të gjelbër, shumë të rinj zgjedhin të migrojnë në zonat urbane, ku ata përballen me një betejë të vështirë për të hyrë në tregun e punës.
Por pas trajnimit nga projekti LLRYEC shtatë (7) prej të rinjve pjesëmarrës krijuan një kooperativë lokale për të menaxhuar një pyll me gështenjë 350 hektar. Pylli dikur lënë pas dore, shihet tani si një aset i vlefshëm për biznesin, por luan edhe një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e klimës.
Politikat e Strategjisë Kombëtare të Punësimit 2014-2020 në Shqipëri në mundësitë e trajnimit teknik profesional dhe reformën e sistemit arsimor, të korrespondojnë me nevojat reale të punëdhënësve.
(ma.ar/BalkanWeb)
