Luftëtarët ukrainas qëndrojnë thellë në baltë, duke vështruar mbi buzën e një llogoreje prej 6 metrash që kanë ndërtuar në pyll tre milje larg kufirit rus. Ishte rreth orës 11 të mëngjesit dhe temperatura kishte arritur tashmë pesë gradë, e cila, të gjithë ranë dakord, ishte shumë e ngrohtë.

Tani për tani, balta ishte kudo: në çizmet e tyre, në duart e tyre, në dysheme e në gropa. Pa e vënë re, gjatë tre muajve që ishin gërmuar atje, ushtarët kishin përsosur një ambulancë që i mbante në këmbë edhe kur balta u ngrit deri në gjunjë.

Në të gjithë Ukrainën, nga veriu në lindje dhe jug, rekrutët po jetojnë dimrin në llogore si ushtarët e një shekulli më parë. Disa pozicione, thellë brenda territorit ukrainas, duket se janë shtresa mbrojtëse të dizajnuara për të thithur një ofensivë të madhe ruse që pritet në fillim të pranverës.

Të tjerët janë pikërisht në vijën e frontit – nga Kherson dhe Bakhmut në Soledar, ku rusët depërtuan javën e kaluar.

Toka e fortë që preferojnë banorët e llogoreve e bën më të lehtë për armikun të përparojë. Në muajt e fundit, thanë një numër komandantësh ukrainas që punojnë në vijën e frontit, Rusia ka filluar të dërgojë valë ushtarësh mbi krye pas breshërive të artilerisë.

Të ngjitur së bashku, duke u penguar në baltë, ata vrapojnë nëpër tokën e askujt drejt llogoreve ukrainase të armatosur me asgjë tjetër veç pushkë dhe granata.

“Është njësoj si Lufta e Parë Botërore,” tha Meter, 54 vjeç, një videograf i kthyer në operator dronesh duke luftuar në Donbas. “Është çmenduri sa shumë prej tyre ka. Nëse i vrasim ata thjesht i zëvendësojnë.”

Nga posti i tij pranë Bakhmut, Meter mund të shohë në tokë të askujt drejt forcave ruse, të cilat ndonjëherë janë vetëm 150 metra larg. Kamera e tij e dronit i jep një pamje të gjerë të fushëbetejës.

“Rusët po marrin granata dhe kallashnikovë dhe po përpiqen t’i afrohen sa më shumë që të munden për të hedhur granata në llogore të Ukrainës,” tha ai, duke folur në një vilë të rrënuar që përdoret si pozicion mbrapa nga brigada e tij. “Ata dërgojnë njerëz më pak të stërvitur përpara, ata që mezi mbajnë armët … Pastaj vijnë njerëz më të trajnuar.”

Rusët vdesin në llucën e baltës së shënuar në xhep në tokën e askujt – me sa duket vetëm për t’i bërë ukrainasit të heqin dorë nga pozicionet e tyre dhe për të varfëruar municionin e tyre. “Nëse një rus plagoset, ata thjesht do ta lënë të ngrijë deri në vdekje,” tha Meter, ndërsa Maluk, një qenush i përzier që ai kishte marrë afër frontit, flinte në prehrin e tij.

Ai dhe njerëzit e tij bëjnë dy ditë në llogore, dy pushime në llogore të vijës së parë. Në fillim ngrirja ishte e zakonshme, por gjatë dimrit ata kanë mësuar ta shmangin atë. Truku më i rëndësishëm është të vazhdoni të lëvizni. Rusët, thonë ata, janë jashtëzakonisht të papajisur. Disa prej atyre që u janë dorëzuar kanë çanta shpine nga Lufta e Dytë Botërore dhe të brendshme ukrainase të grabitura nga pozicionet e braktisura.

Në atë zonë, shumë nga ushtarët rusë janë me grupin Wagner, një ushtri private ruse e drejtuar nga një prej aleatëve më të ngushtë të Putinit. Disa u rekrutuan nga burgjet në atë që është në fakt një biletë me një drejtim për në Ukrainë.

“Ne kapëm një ushtar rus pak më parë,” tha Aeneas, 54 vjeç, një avokat që është pjesë e brigadës së Meter. “Ai na u dorëzua sepse i kishin mbetur katër ditë në kontratë dhe e dinte se ose do ta detyronin të qëndronte më gjatë ose do ta vrisnin. Kështu ai doli natën pa këpucë dhe erdhi tek ne. Kjo është praktika; nëse e refuzon kontratën ata të vrasin.

“Ne nuk duam t’i marrim robër për shkak të asaj që ata u bënë civilëve tanë. Por ne e bëjmë, sepse duhet të ndjekim rregullat.”

“Në verë ishte më e lehtë për ta të fshiheshin, por tani ka më pak mbulesë pemësh,” tha ai. “Tani janë vetëm 20, 30 njerëz që vrapojnë përpara dhe mbrapa. Ata nuk mund të fshihen … ata janë thjesht mish për top. Ata vazhdojnë të lëvizin edhe nëse disa prej tyre vriten.”

Njësia e tij gjeti një herë një kamion plot vodka në një pozicion rus që kishin zënë, për të cilin ai mendoi se shpjegonte të paktën disa nga sjelljet e tyre.

Për mijëra luftëtarë ukrainas më larg nga vijat e frontit, lufta përbëhet nga periudha të gjata mërzie të shoqëruara nga shpërthimet e adrenalinës kur një predhë shpërthen aty pranë, duke hedhur baltë në ajër ose një dron shfaqet lart, duke i dërguar trupat të vrapojnë për siguri.

Ata flenë në gropa, thellë në tokë, dyshemenë e mbuluar me dërrasa të gdhendura ashpër të lyera me baltë nga çizmet e tyre. Foletë e mitralozëve janë të veshura me trungje thupërsh argjendi të copëtuara nga pyjet përreth tyre. Ata adoptojnë mace për të vrarë minjtë që kërcejnë nëpër rrjetet e kanaleve të gjata me milje.

Në një rajon ku temperaturat mund të bien në minus 17, ushtarët përpiqen të mbajnë larg ngrirjen me ngrohës të duarve dhe këmbëve vetë-ngrohëse, të cilat funksionojnë më mirë se çdo dorezë, dhe soba me djegie druri që i vendosin nën tokë. Lahen kur munden. Çfarëdo që të ndodhë, sado e keqe të jetë, ata përpiqen të kujdesen për këmbët e tyre.

“Ne jemi mësuar me baltën,” buzëqeshi Vadym, një ish-biznesmen që u bashkua vitin e kaluar. “Nuk e vë re pas një kohe.”

Kur nuk është në detyrë, ai dhe 20 burrat e tjerë në këtë seksion llogore pinë duhan, lexojnë libra, luajnë tavëll dhe gatuajnë litra “borscht” pa fund në soba me gaz që spërkasin dhe qelben. Ata ndërtojnë palestra, kuzhina, madje edhe sauna që përdorin borën e shkrirë për të krijuar avull.

Për ata ushtarë që kanë qenë në fushën e betejës që nga viti 2014, kur Rusia pushtoi për herë të parë Ukrainën lindore, këto janë kushte relativisht luksoze. Në pjesën më të madhe të pozicioneve të pasme, ushtarët marrin dy vakte të nxehta në ditë – shpesh supë dhe hikërror.

I pyetur nëse kishte diçka që i mungonte, një ushtar u përgjigj: “Më shumë rusë të vdekur”.

“Gjëja që më bezdis më shumë nuk është bombardimi, por gërhitja,” tha një tjetër rekrut, një ish-fotografi që u bashkua për të luftuar pranverën e kaluar. Komandanti i tij, një aktor, ndonjëherë bën spageti karbonara për brigadën e tyre.

Ushtarët gërmojnë gjithashtu. Shumë. Për orë të tëra çdo ditë, ata zgjerojnë dhe thellojnë llogoret e tyre – duke u përpjekur të përdorin lopata dhe jo makineri kudo që të jetë e mundur, në mënyrë që të mos lajmërojnë rusët për pozicionet e tyre. Ata e bëjnë këtë sepse kanë mësuar atë që njerëzit në frontin perëndimor vlerësuan në Luftën e Parë Botërore: gërmimi shpëton jetë.

“Sa më thellë aq më mirë,” tha Misha, 35 vjeç, një ish-ndërtues që u bashkua me fillimin e luftës. “Në Bakhmut kishte shumë probleme: llogoret ishin gjysmë të larta dhe shumë njerëz u vranë ose u plagosën.”

Toka kap plumba dhe gropos copëzat. Ushtarët ukrainas, kudo që janë, sado të lodhur të jenë, bëjnë vrima në tokë. Gjatë dimrit, qindra, nëse jo mijëra milje llogore janë hapur – nga ushtria, policia, garda kombëtare dhe forcat e mbrojtjes territoriale.

Një rrugë e shkurtër kthimi nga vijat e frontit në Bakhmut, skena e disa prej luftimeve më të rënda të luftës, ushtarët jetojnë në vrima dhelprash, duke dëgjuar vazhdimisht zhurmën mekanike të dronëve iranianë Shahed që të dy hedhin ngarkesa shpërthyese dhe punojnë si vëzhgues artilerie për rusët.

Në Chasiv Yar, një fshat shtatë milje larg Bakhmutit, Yuriy, një rreshter 6ft 2 inç, po skanonte qiellin. Një alarm kishte ardhur: dronët ishin në ajër. Ai dhe njerëzit e tjerë në njësinë e tij të artilerisë qëndruan pikërisht nën mbulesën e pemës, gati të zhyten në gropat e dhelprave të spërkatura nga bora që kishin hapur për t’u mbrojtur.

Pranë tyre, një ushtar i quajtur Dima u ul në një kamion të montuar me një armë kundërajrore, duke e lëvizur atë mbrapa dhe mbrapa teksa po shikonte sytë në re.

Natën, burrat flenë në gropa – disa vetëm një metër katror – në tokë të papërpunuar, të mbuluar me kapakë të bërë nga arka të vjetra guaska.

“Nuk është e vështirë këtu, është e vështirë për civilët që vriten nga rusët,” tha Yuriy. “Ne jemi mirë. Jemi mësuar me këtë.”

Për t’u bërë pjesë e grupit "Balkanweb" mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. Grupi Balkanweb