Roli dhe bashkëpunimi i Mid’hat Frashërit me gjermanët është komentuar nga historianët , studiuesit në emisionin “Dritare me Rudinën” në Nees 24. Studiuesi Auron Tare deklaroi se ajo që e priste Shqipërinë nëse do të dilte fituese në luftë Gjermania, sipas tij vendi rrezikonte shkatërrimin e identitetit kombëtar.
“Ka shumë të drejtë kur thonë se shqiptarët në radhë të parë duhet ta njohin Frashërin, por në të vërtetë nuk e njohin për arsye objektive. Shikoni të gjitha vendet që bashkuan me gjermanët se çfarë iu ndodhi. Fakti se bashkëpunimi me gjermanët do të ishte shkatërrimtar i identiteti shqiptar”, tha Tare
Por kjo ide kundërshtohet nga analisti Fato Lubonja, i cili deklaroi se kjo ndoshta do të sillet më tepër probleme territoriale dhe jo shkatërrim identiteti siç tha studiuesi Aruon Tare.
“Mund të kishte pretendime dhe probleme territoriale. Problemi këtu është të kuptojmë historinë tonë. Për të marrë pushtetin shqiptarët, ata i bien çdo gjejë. Ky është një mësim edhe për realitetin e sotëm”, tha Lubonja.
Detati dhe idetë rreth Frashërit
Milo: Figurat janë komplekse. Duhet ta marrim Mid’hatin ashtu siç ka qenë. Unë po të them nëse ta marrin ta marrin si figurë komplekse me të mirat dhe të këqijat. Përpjekja për ta shkëputur Mid’hatin nga Balli Kombëtar. Ka dokumente se Balli Kombëtar ka bashkëpunuar me nazistët dhe këtë e thonë amerikanët.
Lubonja: Ajo që desha të them është që kritika kryesore që ka pasur Isamil Qemali është fakti që ishte me atë që duhej të bënin shqiptarët kur ishte lufta e parë ballkanike dhe konkretisht Janina. A duhej që shqiptarët duhet të luftonin apo jo. Ideja ka qenë a duhet të luftonin territorin që banohej prej shqiptarëve apo tu jepej grekëve.
(n.m/BalkanWeb)