Në prag të Konferencës së Mynihut për Sigurinë, liderja e re e CDU-së, Annegret Kramp-Karrenbauer flet për politikën e jashtme me Berlin Policy Journal.

Znj. Kramp-Karrenbauer, si Saarlandeze që jeni, njiheni për qëndrimin tuaj të përkushtuar pro-evropian. Por ju ende duhet të bëni emër në sferën e politikës së jashtme-a është ajo një temë që ju intereson?

Është politika e jashtme ajo që fillimisht më shtyu drejt politikës. Në atë kohë ishte pushtimi sovjetik i Afganistanit dhe debatet mbi vendimin e dyanshëm të NATO-s.
Mendoj se sot ka ende akse për të cilat duhet të shqetësohemi. Le ta quajmë të parin aksi evropian. Mbetet në mënyrë të palëkundur në interesin kombëtar të Gjermanisë që Evropa të ketë fuqinë për të vepruar. Megjithatë, për momentin diskutimet midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës, veçanërisht Gjermanisë, janë bërë më të ashpra dhe më të vështira. Për ne është një sfidë e madhe ruajtja e kësaj aleance dhe kësaj miqësie, sepse është më e rëndësishme se kurrë. Është një shenjë vërtetë paralajmëruese kur një sondazh drejtuar shtetasve gjermanë tregon se ata kanë më shumë besim tek presidentët e Rusisë, biles dhe të Kinës, sesa tek Presidenti i Shteteve të Bashkuara.

Por ju vetë keni thënë se ju duket që Trump dhe Putin janë njëlloj të vështirë. A nuk tingëllon kjo pak sikur po i barazoni ata të dy?

Jo, nuk është çështje e barazimit të tyre. Nga pikëpamja e qëndrimeve, vlerave dhe solidaritetit historik, unë jam më pranë Shteteve të Bashkuara-pavarësisht diskutimeve aktuale politike. Me atë kam dashur të them se të dy vendet kanë sfidat e tyre në klimën aktuale. Sa i takon ShB, sfida qëndron kryesisht tek fakti se, të paktën për momentin, kemi një administratë politike që është e shkëputur deri diku nga marrëveshjet ndërkombëtare. Kjo rrugë veprimi ka një ndikim të konsiderueshëm në çështjet gjeo-politike.
Në të kundërt, Rusia është një fqinj shumë më i madh dhe më i rëndësishëm për Gjermaninë-por dhe një fqinj më problematik. Rusia ka axhendën e saj. Dhe dukshëm kjo axhendë përfshin një përpjekje për të destabilizuar Evropën, dhe për pasojë, Gjermaninë. Ajo po kërkon të përdorë fqinjët e saj më të dobët për të rritur fuqinë e vet. Kjo shkon kundër interesave të Evropës dhe të Gjermanisë.
Meqë po flasim për këtë temë, duhet të përmend dhe sfidën që paraqet Kina. Kina qeveriset nga një regjim shumë i fuqishëm, vlerat e të cilit ndryshojnë qartazi nga tonat. Ajo kërkon që në terma afatgjatë të zbatojë rregullat e saj në botë.

Le ti hedhim një vështrim më të plotë SHBA-ve. A nuk po mashtrojnë veten gjermanët me skepticizmin e tyre ndaj Trump?

Në fund të fundit, tendenca amerikane për tu tërhequr në vetvete ishte e dukshme dhe në kohën e Obamës-ai vetë nuk arriti të ratifikonte siç duhet Marrëveshjen e Parisit për Klimën.
Në politikën amerikane ka pasur sigurisht një tendencë drejt introversionit kombëtar, edhe në kohën e Obamës. Gjatë historisë, këto dy orientime-angazhimin ndërkombëtar dhe tërheqjen-i shohim në luftë me njëri-tjetrin. Megjitahtë, risia është që nën drejtimin e Trump politika ndërkombëtare shihet si një biznes i madh. E njëjta gjë mund të thuhet për marrëdhënien me Evropën, dhe me NATO-n.

A mendoni se është e mundur të dalim nga kjo? Disa sigurisht do të thonë se ShB janë të sigurta për të vazhduar këtë rrugë. A mendoni se kjo mund të ndreqet?

Për momentin unë ende nuk shoh ndonjë debat të gjerë në Shtetet e Bashkuara që mund të tregojë një ndryshim të kursit. Prandaj Gjermania dhe Evropa janë të nevojshme-prandaj ne duhet të marrim përsipër më shumë përgjegjësi. I gjithë debati vërtitet rreth politikës së sigurisë dhe të mbrojtjes. Është një çështje e qëndrimit tonë në një botë që po ndryshon. Duhet të pyesim veten nëse jemi të kënaqur thjesht duke qenë një nga ekonomitë më të fuqishme në botë, apo nëse duam të marrim përsipër më shumë përgjegjësi politike. Ajo me të cilën po përballemi është një diskutim shumë i vështirë për politikën e brendshme.

Pra, sipas mendimit tuaj, Gjermania nuk është thjesht një “Zvicër e madhe”?

Jo, Gjermania nuk mund të jetë kurrë një “Zvicër e madhe”. Gjermania duhet të marrë më shumë përgjegjësi. Ne tashmë jemi një qendër shumë e fortë në Evropë, kjo është diçka që e vura re në Bruksel. Gjermania ka kapacitetin që të marrë përsipër edhe interesat e ndryshme të partnerëve të saj më të vegjël evropianë dhe të garantojë një ekuilibër-dhe kjo është ajo çfarë pritet nga ne. Por ne duhet të luajmë një rol më të madh në mbrojtje. Debati i Dy Përqindëshit është më shumë se çështje parash, është edhe çështje cilësie. Duhet të diskutojmë dhe për sigurinë kibernetike, infrastrukturën dhe mbrojtjen e saj, si dhe për pajisjet dhe fuqinë absolute punëtore. Nuk ka aspak kuptim të shtohen trupat e NATO-s, nëse nuk mund ti lëvizim ata nëpër Evropë në rast emergjence, për shkak se rrugët dhe urat e saj nuk janë të përshtatshme për këtë punë.

A nuk tingëllon kjo si një taktikë diversioni, pjesë e qëllimit të 2 përqindëshit që Gjermania nuk e ka arritur? Veçanërisht pasi qeveria gjermane po synon vetëm 1.5 përqind deri në vitin 2024. 

Ne duam ti përmbahemi synimit të 2 përqindëshit, por vetëm një përqindje e PBB nuk është veçanërisht vendimtare në vetvete, pasi në periudha të recesionit ekonomik duhet ti drejtohesh rritjes së tarifave pa para shtesë. Me rritjen e qëndrueshme të PBB, 1.5 përqind është një përpjekje e konsiderueshme, por e nevojshme. Një qeveri duhet sigurisht të merret me kërkesa të tjera për shpenzime në buxhetin e saj. Por, siç e kam thënë, edhe ne duhet të zhvillojmë një debat mbi cilësinë. Mund të shohim llogaritë e vendeve të tjera: deri diku kjo do të jetë për forca bërthamore, dhe pjesërisht për mirëmbajtjen e bazave të kushtueshme jashtë vendit.

Përse nuk jepni shifra të sakta-a nuk do të ishte kjo një qasje më e ndershme? A nuk është 1.5 përqind e buxhetit për forcat e armatosura federale rreth 60 bilion euro?

Nuk e kam aspak problem të jap shifra të qarta. Shifrat jepen më së voni gjatë planifikimit financiar afat-mesëm dhe në buxhet. Megjithatë, në këtë aspekt, më kujtohet përgjegjësia e parlamentit: krahas forcave të armatosura federale kemi dhe një ushtri parlamentare e cila mund të vihet në funksion vetëm pas rezolutave që bëhen nga Bundestagu. Megjithatë, Bundestagu, si ligjvënës buxhetor duhet të garantojë gjithashtu që forcat e armatosura federale të jenë të pajisura mjaftueshëm për tu kthyer nga shërbimi përgjithësisht me shëndet të mirë. Përndryshe, duhet mbajtur një debat i ndershëm dhe duhet bërë thirrje për shpërbërje të forcave të armatosura.    

Pse duket që është kaq e vështirë që në Gjermani të kemi një debat të hapur për politikën e jashtme dhe sigurinë?

Ndoshta ka të bëjë me historinë tonë. Por kohërat kanë ndryshuar: Evropa dhe Gjermania janë në udhëkryq. A duam të luajmë një rol të pavarur në rrafshin global? Nëse po, duhet të bëjmë përpjekje më të mëdha në këtë aspekt-dhe kjo vlen veçanërisht për Gjermaninë. Veçanërisht që kur ne, ndryshe nga pothuajse çdo vend tjetër, për eksportet tona mbështetemi fuqishëm në një situatë të qëndrueshme ndërkombëtare. Siç e them unë, nuk ekziston më një dallim klasik midis politikës së brendshme nga njëra anë dhe politikës së jashtme nga ana tjetër. Siç e pamë dhe me politikën e emigracionit, destabiliteti në zonën përreth Evropës herët apo vonë do të ndikojë tek politika e brendshme. Kjo është arsyeja pse ajo priret të acarohet kur debatet ndjekin modelin e njohur të njërës anë që mbështet armët dhe anës tjetër që mbështet pensionistët e varfër gjermanë. Ky lloj debati ka pak të bëjë me një politikë gjermane të përgjegjshme.

Ish Ministri i Punëve të Jashtme, Sigmar Gabriel ka paralajmëruar një efekt tjetër: a do të mund të frikësonin shpenzimet e shtuara ushtarake nga ana e Gjermanisë fqinjët e saj të BE-së? Kush është e vërtetë, paralajmërimi i Gabriel, apo fjalët e ish Ministrit të Mbrojtjes, Volker Rühe, i cili ka deklaruar se Forcat e Armatosura Federale duhet të jenë ushtria më e fuqishme në Evropë?

Mendoj se kemi ende rrugë për të bërë para se të bëhemi ushtria më e fuqishme në Evropë (qesh). Dhe as që është ky qëllimi im. Paralajmërimi i Gabriel nuk është i saktë për dy arsye, sepse nuk po flasim për konkurrencë mes ushtrive të ndryshme kombëtare. Po flasim për forca të armatosura të përfshira në aleanca si ajo e NATOs, që në shumë mënyra janë të ndërthurura me Evropën. Dhe synimi im i shprehur është që të punojmë që në terma afatgjatë të krijojmë një ushtri tjetër evropiane. Sipas mendimit tim, nuk ka asnjë rrezik që Gjermania të bëhet një kërcënim në vetvete.

A mendoni se integrimi u Evropës do të bëjë që Franca të shtrijë mburojën e saj nukleare mbi Gjermaninë dhe BE-në, sic u sugjerua nga Kryetari i Konferecës për Sigurinë të Mynihut, z. Wolfgang Ischinger? 

Sigurisht që kemi të bëjmë me një situatë të re … po lidhur me pezullimin e Traktatit të Forcave Nukleare me Reze të Mesme (The Intermediate-Range Nuclear Forces (INF) Treaty)! Të gjitha forcat tona duhet të synojnë, para së gjithash, arritjen e një marrëveshjeje brenda 6 muajve të ardhshëm. Në fakt, ne mund kërkojmë një traktat i cili përfshin jo vetëm Rusinë dhe Shtetet e Bashkuara, por edhe fuqi të tjera si Kina, apo vende të tjera që kanë armë nukleare. Përveç kësaj, nuk do të “lija asnjë variant jashtë tryezës” dhe nuk

Thoni që nuk do linit asnjë variant jashtë tryezës. Doni të thoni që do merrnit në konsideratë edhe armët nukleare për Gjermaninë?

Jo, asnjëherë.

Akuzuat Rusinë se po përpiqet të destabilizoje Gjermaninë dhe BE-në. A duhet që Qeveria të ndërmarrë një casje tërësisht të ndryshme në lidhje me Moskën?

Para së gjithash, Rusia është një vend shumë i madh dhe i larmishëm me njerëz të mrekullueshëm dhe potencial të jashtëzakonshëm. Në të njëjtën kohë, kemi një qeveri ruse, e cila ndërmerr veprime drastike e të ngurta në vendin e vet dhe i mohon popujve të tjerë të drejtën e vetëvendosjes – konfliktet në Gjeorgji and Ukrainën lindore, si dhe aneksimi i Kriemesë e kanë treguar këtë. Ne duhet të jemi të qartë për këtë. Nëse Rusia po përdor fabrika deklaratash provokative për të udhëhequr fushata keqinformimi në Perëndim apo për të influencuar zgjedhjet, këtë fakt nuk mund ta fshehim.

Shumë po ankohen tani për saksionet ekonomike të BE-së, Por kritikët duhet t’i gjejnë emrin një alternative tjetër. Ata besojnë se nuk duhet t’i pranojmë veprimet e Rusisë të cilat shkelin ligjin ndërkomnëtar, por nuk ofrojnë akoma ide për sanksione të tjera. Meqë e kemi përjashtuar ndërhyrjen ushtarake, unë e mbështes mbajtjen e sanksioneve derisa të dalë një zgjidhje tjetër më e zgjuar se kjo .

Por a nuk është Nord Stream 2 krejtësisht në kundërshtim me këtë?

Në pikëpamjen time, Nord Stream 2, paraqet konflikt interesash. Është një projekt ekonomik, që u vu në lëvizje shumë kohë më parë, nga një tjetër qeveri gjermane. Përveç kësaj, ne kemi mbajtur marrëdhënie ekonomike me Rusinë gjatë kulmit të Luftës së Ftohtë, edhe për raste furnizimi me energji.  Këto marrëdhënie ishin të qëndrueshme. Pra në të vërtetë, është cështje interesash – të interesave të Gjermanisë, sigurisht, por edhe interesave të Ukrainës dhe popujve të Evropës Lindore. Pastaj, ka partnerë si Shtetet e Bashkuara, që sigurisht po ndjekin interest e veta ekonomike. Sigurisht është legjitime të shtrohet pyetja nëse Gjermania po varet më shumë se ç’duhet nga gazi rus. Aktualisht po ndërtojmë terminale gazi naturor të lëngshëm (Liquefied Natural Gas Terminals) – potencialisht për gaz amerikan. Në këtë këndvështrim, nuk mendoj se varësia paraqet një rrezik të konsiderueshëm.

Aq i diskutueshëm sa gazsjellësi është, duhet të jemi realistë dhe të pranojmë që është i paevitueshëm. Duhet menduar për kontrata dhe leje. Nuk kam kohë të merrem me një politikë që bën prononcime të fuqishme publike për mënyrën se si duhet vepruar – duke qenë ndërkohë të vetëdijshëm për situatën kontraktuale.

Por SHBA po e rrit presionin për përfundimin e gazsjellësit – madje edhe me kërcënimet për sanksione.

Të kërcënosh njëri-tjetrit me sanksione nuk është mënyra më e mirë për t’u sjellë me partnerët dhe miqtë. ShBA ka interesat e veta ekonomike, që janë legjitime. Është e shqetësuar që Gjermania, një nga ekonomitë më të forta të botës, është tepër e varur nga Rusia. Por Uashingtoni duhet ta dëgjojë përgjigjen e Gjermanisë: ne jemi në procesin e diversifikimit dhe kemi burime të tjera furnizimi. Eksperienca nga e shkuara na thotë se Rusia ka qenë gjithmonë një furnizues i besueshëm gazi madje edhe në kulmin e konfliktit.

Por a nuk është Nord Stream një simbolikë e faktit që ju, jo gjithmonë i kushtoni vemendjen e duhur interesave të partnerëve më të vegjel të BE-së, që i përshkruat më parë?

Për mua përsonalisht, dhe shumë të tjerë, Nord Stream 2 nuk është një projekt që e kemi për zemër. Por vendimmarrja e rëndësishme, në zemër të projektit, është marrë në të shkuarën. Nuk është e mundur që projekti thjesht të kthehet mbrapsht. Gjithashtu kemi interesa ekonomike shumë legjitime kur bëhet fjalë për furnizimin me energji. Konsultimet në Bruksel kanë treguar së asnjë nuk është i fiksuar që cështja të zgjidhet sipas mënyrës së tij. Fakti është që të mbajmë në vëmendje interesat e fqinjve tanë evropianë, dhe zbatimi i këtyre interesave ka qenë dhe do vijojë të jetë një konstante e politikës së jashtme gjermane.

Kina paraqet më shumë një sfidë apo një mundësi?

E kemi parë gjithmonë ekonominë e tregut social qoftë si një model ekonomik, qoftë si një model për shoqërinë. Ky model e provoi superioritetin e tij gjatë konfliktit të sistemit të vjetër me shtetet komuniste. Por Kina është një nga konkurrentët tanë, një konkurent që është ekonomikisht i suksesshëm, por nuk ka sistemin tonë social. Dhe kjo është një tjetër sfidë e re shumë e madhe.

Nuk jam e frikësuar nga Kina. Megjithatë, sigurisht që kemi nevojë për një lloj politike strategjike industriale në këtë konkurrencë mes sistemeve.

Të marrim rastin e resolutës së BE-së mbi Siemens-Alstrom. Duke pasur parasysh të gjithë ligjet evropiane dhe kombëtare mbi konkurrencën, ju mund ta kuptoni përse Komisioneria e BE-së për Konkurrencën mori atë vendim. Por, është ekzagjerim të thuhet se në 8 apo 10 vitet e ardhshme Kina nuk do të jetë bërë një konkurrues i rëndësishëm në sektorin e hekurudhave në Evropë. Ja përse mendoj se fjalët e Ministrit të Ekonomisë, z. Peter Altmaier, janë një mundësi për reflektim, që është absolutisht i nevojshëm dhe shumë e vonuar. Unë jam thellësisht e bindur se kemi nevojë për një pozicion tjetër strategjik në politikën industriale. Kjo nuk është aspak e lidhur me mbështjetjen time për zhvillimin e sipërmarrjeve shtetërore (state owned). Ajo është një cështje mjaft  kometuar.

A jeni e shqetësuar se mos evropianët do të ‘përplasen’ mes dy superfuqive, Kinës dhe SHBA-ve – apo do u duhet të zgjedhin anën e kujt të mbajnë? 

Ne evropianët jemi në udhëkryq. Nëse nuk jemi më në gjendje të mbrojmë politikat dhe vlerat tona, rezikojmë të mbetemi peng i lojrave të një kombi apo një tjetri, Për ta ndaluar këtë, kemi nevojë për një Evropë të bashkuar e cila ka fuqinë të veprojë.

Një pyetje tjetër për ju: ku e vendosni kufirin gjeografik të Evropës, për rrjedhojë edhe atë të BE-së?

Kur shikon dy nga shtetet themeluese të BE, Franca dhe Italia, tek punojnë së bashku, kupton që problemi më shqetësues përqarkon cilësinë e komunitetit tonë, dhe jo cështjet e dimensioneve gjeometrike

(BalkanWeb)