Trashëgimtarja e një familjeje hebreje franceze që zotëronte një pikturë Pissarro të plaçkitur nga nazistët ka braktisur përpjekjen e saj për të mbajtur atë në Francë, e në vend të kësaj ka transferuar pronësinë në Universitetin e Oklahoma, ku piktura kishte qenë edhe më parë.

Në një marrëveshje të re të depozituar në Gjykatën e Qarkut të SHBA-së në Oklahoma City dhe në Francë, Léone-Noulle Meyer, 81 vjeçe, hoqi dorë nga proceset gjyqësore të saj të fundit që synonin të prishnin një marrëveshje të mëparshme me universitetin që kishte krijuar një interes për këtë pikturë.

Marrëveshja e vitit 2016 përfshinte një mirëkuptim mes palëve për shfaqjen alternative të pikturës në SHBA dhe Francë çdo tre vjet, pas një shfaqje fillestare pesë-vjeçare në Musée d’Orsay. Por kohët e fundit, Meyer u përpoq ta mbante punën në Francë, duke argumentuar se nuk ishte në gjendje ta dhuronte atë në një institucion francez me skemën e ndarjes.

Tani, pasi dy gjykata franceze vendosën kundër Meyer, “La Bergère Rentrant des Moutons” (ose “Bariu që sjell Dele”), të cilën Camille Pissarro pikturoi në 1886, do të kthehet në Universitetin e Oklahoma (OU) këtë verë. Universiteti do të marrë pronësinë e plotë të veprës dhe synon të gjejë një partner francez për të vazhduar shkëmbimin tre-vjeçar, sipas një deklarate, duke e dhuruar përfundimisht atë në një institucion në Francë.

Një plan i ardhshëm do të ishte të tregonte fotografinë në Francë përmes programit të Arteve në Ambasadat e Departamentit të Shtetit të SHBA. Universiteti nuk “ka ndërmend që Fondacioni OU të mbajë titullin e pikturës për një kohë të gjatë,” tha ai në deklaratë.

Zgjidhja e ndryshuar është përplasja e fundit në një udhëtim të vështirë. Piktura ishte në pronësi të Yvonne dhe Raoul Meyer, një ish-kryetar i Galéries Lafayette. Kur nazistët pushtuan Francën, vepra u vendos në një qendër jashtë Bordos, nga i cili u kap në 1941. Meyer e gjurmoi atë në fillim të viteve 1950 në Zvicër, megjithatë piktura e plaçkitur ishte e parikuperueshme sipas ligjit zviceran, edhe pse plaçkitja e saj nuk ishte në mosmarrëveshje.

Në vitin 1956, fotografia u shit në Nju Jork, familjes Ueitzenhoffer, plutokratëve dhe filantropëve të naftës në Oklahoma, të cilët e dhuruan atë në 2001 në Muzeun Fred Jones Jr në Universitetin e Oklahomas.

Piktura Pissarro, vlerësuar tani në 1.8 milion dollarë, u gjurmua atje nga Léone-Noëlle Meyer, vajza e birësuar e Raoul Meyer, një jetim hebre, e gjithë familja biologjike e të cilit u vra në kampet naziste. Një pediatër në pension, Meyer kërkoi kthimin e pikturës, por universiteti argumentoi se Ueitzenhoffers e blenë pikturën me mirëbesim përpara se ta jepnin në universitet, duke propozuar më në fund shkëmbimin.

Kur Meyer kërkoi të përmbysë atë me zgjidhje vitin e kaluar, ajo pretendoi se ishte e detyruar të merrej me marrëveshjen e vitit 2016. Thaddeus Stauber, avokati për universitetin, theksoi se Meyer ra dakord për marrëveshjen e ndarjes dhe nënshkroi marrëveshjen origjinale.

Sipas një përfaqësuesi të Meyer, një nga gratë më të pasura të Francës, 81-vjeçarja është lodhur nga muaj të tërë ndëshkimesh ligjore, nga kërcënimi i gjobave të ashpra për braktisjen e marrëveshjes së vitit 2016 dhe nga një vendim i fundit i gjykatës franceze duke mbështetur OU, sipas një përfaqësuesi. “Pas gjithë këtyre viteve, nuk kam zgjidhje tjetër përveçse të marr parasysh përfundimin e pashmangshëm se do të jetë e pamundur të bindësh palët e ndryshme në vëmendjen e të cilave kam sjellë këtë çështje,” tha Meyer në një deklaratë të përgatitur. “Unë u dëgjova, por nuk më dëgjuan.”

Për t’u bërë pjesë e grupit "Balkanweb" mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. Grupi Balkanweb