Vit i ri, zgjedhje të reja në Shqipëri, këtë herë në nivel bashkie. Por përtej vendosjes se kush do të jetë kryetar bashkie, votimi i 14 majit mund të ndihmojë gjithashtu në vendosjen e fatit të Partisë Demokratike të opozitës.

Partia Socialiste në pushtet e kryeministrit Edi Rama fitoi në zgjedhjet e fundit vendore në 2019, kur PD-ja dhe partia më e vogël opozitare Lëvizja Socialiste për Integrim – e quajtur më vonë Partia e Lirisë – i bojkotuan zgjedhjet.

Këtë herë, zgjedhjet i gjejnë demokratët të ndarë si kurrë më parë, deputetët e saj të ndarë mes dy fraksioneve – njëri rreth themeluesit të partisë dhe veteranit politik Sali Berisha, tjetri rreth kreut zyrtar të PD-së, Enkelejd Alibeaj.

Se kush në fakt e udhëheq partinë, kjo aktualisht është çështje e gjykatave. Ndërkohë, kampi i Berishës është bashkuar për zgjedhjet e majit me Partinë e Lirisë të ish-presidentit shqiptar Ilir Meta.

Që Shqipëria të gëzojë një demokraci vërtet funksionale, ajo ka nevojë për një qeveri të fortë, por edhe për opozitë të fortë, tha ekspertja e komunikimit Edlira Gjoni. Kjo mund të jetë veçanërisht e rëndësishme ndërsa Shqipëria vazhdon negociatat me BE-në për anëtarësimin eventual, që nisi zyrtarisht në vitin 2022. Procesi i shqyrtimit, duke analizuar përafrimin e Shqipërisë me ligjin e BE-së, pritet të vazhdojë deri në vitin 2023.

“Partia Demokratike duhet të shkojë përtej vetvetes, të shohë thellë brenda saj, të gjitha palët që krijohen brenda PD-së dhe të marrë pjesë në zgjedhjet vendore me një qasje të re, duke shkuar realisht përtej vetvetes dhe duke përfaqësuar gati 700 mijë njerëzit që mezi po presin të kenë një mundësi për të votuar”, tha Gjoni për BIRN.

“Nëse nuk është serioze, PD-ja do të vazhdojë të jetë peng i një ose dy individëve, peng i interesave private të këtyre individëve dhe në këtë rast Berisha dhe aleati i tij politik Ilir Meta. Dhe kjo do të ishte e papranueshme për nivelin e demokracisë në një vend të NATO-s dhe në një vend që është i gatshëm të anëtarësohet në Bashkimin Evropian.”

Kërcënimet kibernetike
Një tjetër gjë për t’u parë në kohën e zgjedhjeve është kërcënimi i një sulmi të ri kibernetik ndaj institucioneve shqiptare.

Sulmet e vitit 2022, për të cilat Tirana fajësoi Iranin, kanë shkaktuar një sërë rrjedhjesh të dhënash në internet që kanë qenë të sikletshme për qeverinë e Shqipërisë dhe e kanë shtyrë atë të përgjigjet me kufizime ndaj lirive të medias.

Sulmet, me sa duket hakmarrje për pritjen nga Shqipëria të një lëvizjeje opozitare iraniane, kanë ngritur shqetësime midis ekspertëve për mbrojtjen kibernetike të vendit, si dhe për mënyrën se si autoritetet merren me publikun dhe median në reagim.

Eksperti i sigurisë dhe profesori i kriminologjisë Fabian Zhilla tha se ai priste më shumë sulme kibernetike në vitin 2023 dhe paralajmëroi për rrezikun e “alarmeve të rreme për bomba” që mund të ndikojnë në ekonomi dhe ndoshta të prishin zgjedhjet lokale.

Për sa i përket lirisë së medias dhe lirisë së shprehjes në përgjithësi, ekspertët presin pak përmirësim nën drejtimin e Ramës.

“Liria e medias në Shqipëri kërcënohet kryesisht nga pronësia, gjuha nxitëse, korrupsioni brenda medias”, tha gazetari dhe profesori i gazetarisë, Lutfi Dervishi.

Në vitin 2022, Shqipëria ra 20 vende në indeksin e lirisë së shtypit të Reporterëve pa Kufij, nga vendi i 83-të në vendin e 103-të.

Në një incident, Rama u tha dy gazetarëve se ata do t’i nënshtroheshin “riedukimit”, duke i ndaluar përkohësisht nga pjesëmarrja në konferencat e tij për shtyp ose t’i bënin ndonjë pyetje.

Sipas Reporterëve pa Kufij, gazetarët në Shqipëri janë në shënjestër të grupeve të krimit të organizuar dhe madje edhe të dhunës policore dhe se shteti nuk po arrin t’i mbrojë ata. Mediat private shpesh janë në pronësi të biznesmenëve që kanë lidhje me politikanë.

Raporti i fundit i Komisionit Evropian për progresin e Shqipërisë drejt anëtarësimit në BE paralajmëroi se “kryqëzimi i interesave të biznesit dhe politikës vazhdoi të pengonte pavarësinë e medias dhe cilësinë e gazetarisë”.

“Dezinformimi duke përfshirë fushatat e shpifjeve janë të përsëritura, veçanërisht në mediat online, vetërregullimi i të cilave duhet të sigurohet”, shkroi Komisioni. “Atmosfera e sulmeve verbale, fushatave shpifëse dhe akteve të kanosjes ndaj gazetarëve nuk është përmirësuar”./Reporter.al