Ukraine

Ina Semenets pati një ndjenjë të tmerrshme kur pa skenën në buzë të pyllit. Ajo po dërgonte mbesën e saj në shtëpinë e tyre në fshatin Kolonshchyna kur kaluan një grup makinash policie në anë të rrugës. Oficerët me uniformë po shkelnin midis pemëve të thuprës përtej llogoreve të braktisura ruse dhe më vonë u shfaq një ambulancë.

“Kjo ishte zona ku djali im u zhduk dy muaj më parë,” tha ajo. “Unë lutem për të ditë e natë. Unë lutem që ai është gjallë – shpirti im është shtrembëruar nga forma duke u shqetësuar për të.”

Ivan Semenets, 28 vjeç, ishte një vullnetar në Forcat e Mbrojtjes Territoriale të Ukrainës dhe kishte dalë me dy shokë për të vëzhguar pozicionet ruse. Ai nuk u kthye më  dhe tani një trup ishte gjetur i varrosur në pyll në një varr të cekët.

Nina e dinte që duhej të dilte dhe të shihte nëse ishte djali i saj. Ajo eci përgjatë një rruge të ashpër nëpër një territor që mund të ishte i mbushur me mina tokësore dhe gracka. “Zemra ime po dhembte ndërsa ecja atje lart”, tha ajo. “Doja të dija nëse ai ka vdekur apo është gjallë. Nëse ka vdekur, dua ta varros me nder, jo ta lë për qentë. Sido që të jetë, doja të dija.”

Në të gjithë pjesët veriore dhe lindore të rajonit të Kievit, ukrainasit kanë varrosur të vrarët nga trupat ruse përpara se të tërhiqeshin në fund të marsit pas një pushtimi njëmujor. Policia raporton se trupat e 1200 civilëve janë gjetur burra dhe gra, disa prej tyre me duar të lidhura dhe duke treguar shenja përdhunimi dhe torture . Por për çdo trup të identifikuar ka disa persona të tjerë, si Ivan Semenets, të cilët mbeten të zhdukur.

Ministria e Brendshme e Ukrainës ka njoftuar se policia ka marrë 7,000 raporte për njerëz të zhdukur që nga fillimi i pushtimit në shkurt, një shifër “e paprecedentë në historinë moderne” dhe se gjysma janë të pazgjidhura.

Disa prej tyre do të rezultojnë të jenë gjallë dhe mirë, të ndarë nga familjet dhe miqtë nga kaosi i pushtimit dhe ikja e 11 milionë njerëzve, qoftë brenda vendit, qoftë në vend të shenjtë jashtë vendit. Por për shumë të tjerë, si Ivani, perspektiva e një fundi të lumtur është shumë më e pasigurt . Kolonshchyna, ku ai u rrit, është një fshat i pazakontë. Ajo u ndërtua nga e para për njerëz të tillë si Nina, të cilët u evakuuan nga zona përreth termocentralit bërthamor të Çernobilit pas katastrofës bërthamore atje në 1986.

Ish-burri alkoolik i Ninës u largua kur Ivan ishte dhjetë vjeç, kështu që djali filloi punën kur ishte adoleshent. Ai humbi dy kyçet e dorës së djathtë në një aksident në fabrikë, gjë që e bëri të vështirë për të gjuajtjen me armë dhe e skualifikoi nga ëndrra e tij për t’u bashkuar me forcat e armatosura. Por ai u kualifikua si mekanik dhe siguroi jetesën duke punuar në makina në fshat.

“Unë e doja atë dhe ne shkuam shumë mirë,” tha Nina. “Ai ishte një djalë kaq i dobishëm – edhe si mekanik, ai nuk do të merrte shumë para nga njerëzit nëse do ta dinte që ata nuk mund t’ia përballonin. Ai gjithmonë donte të bashkohej dhe pas fillimit të luftës doli vullnetar për Mbrojtjen e Territorit. Unë nuk doja që ai të shkonte në luftë, por ai tha se donte të na mbronte dhe se nëse vdiste do të vdiste.”

Pushtimi rus i fshatit dhe i qytetit aty pranë të Makarivit ishte brutal. Nina tregon ato lloj historish që janë të zakonshme në shumë prej qyteteve dhe fshatrave të pushtuara më parë: të ushtarëve rusë plaçkitës dhe të keqdisiplinuar që vodhën para dhe makina; i një fqinji të vrarë në shtratin e tij.

“Sot është funerali i dy djemve të tjerë që u qëlluan me biçikletat e tyre kur po udhëtonin për në Makariv,” thotë ajo. “Dje ata varrosën dy vëllezër të cilët gjithashtu u qëlluan  më i vogli ishte vetëm 12 vjeç.”

Pikërisht në këtë atmosferë dhune dhe terrori, Ivani dhe dy shokë u nisën, të paarmatosur, drejt pozicioneve ruse. Kishte histori të ngatërruara se një nga shokët e tij u pa në timonin e makinës duke u kthyer i vetëm dhe më pas u qëllua nga rusët. Por Ivan nuk u pa më.

Fëmija tjetër i vetëm i Ninës, vajza e saj 39-vjeçare, pa një ëndërr në të cilën vëllai i saj erdhi tek ajo dhe i tha të hiqte dorë nga kërkimi sepse nuk po kthehej më. Por nëna e tij nuk pranoi të hiqte dorë. “Kam qenë në çdo morg, në çdo stacion policie që mund të mendonit, kudo që ai mund të kishte qenë,” thotë ajo. “Askush nuk e di se ku është.”

Pra, kur ajo pa zhvarrimin  në pyll, ajo duhej të shkonte dhe të shihte. Nën një spërkatje dheu trupi i një njeriu ishte zbuluar, me fytyrë poshtë, me krahët e shtrirë mbi kokë. Trupi i tij ishte bërë dylli në dheun e lagësht, por nuk kishte lëndime të dukshme dhe policët thanë se nuk kishte asnjë dokument identifikimi. “Shumë nga trupat që gjejmë janë qëlluar padyshim,” thotë një oficer. “Shumë janë qëlluar në pjesën e pasme të kokës. Me këtë, do të duhet një pas vdekjes për të thënë se cili ishte shkaku i vdekjes.”

Policia i tha gjithashtu Ninës se burrit i mungonte të paktën një nga nyjet e gishtit.

“Nuk e shikoja veten – vajza ime nuk më lejonte,” tha ajo. “Por rrobat – mënyra se si ai ishte veshur nuk ishte si Ivan. Unë kurrë nuk kam dashur që ai të bashkohet me Territorialet, e shihni. Më kërkoi që të mos e ndaloja. Zemra ime po dhemb. Unë marr ilaçe, por nuk ka dallim. Unë do të shkoja kudo, do të shkoja në vetë Rusinë për ta kthyer atë, nëse do ta dija se ku ishte.”

Ndoshta gjendja e gishtit të trupit është shkaktuar nga dekompozimi. Ndoshta, është krejtësisht dikush tjetër, dhe Ivan do të kthehet në shtëpi te nëna dhe motra e tij. Kështu mendon vajza e tij tetëvjeçare, Darya. Ajo i thotë gjyshes së saj që qante: “Do të jem me ty babushka. Babi ndoshta është zënë rob – ai është gjallë. Mos u shqetëso.”