Një grup liderësh në COP26 do të nënshkruajnë marrëveshjen e parë për ndryshimet klimatike ku do të premtojnë të ndalojnë shpyllëzimin deri në vitin 2030.
Nënshkruesit në Glasgow do të përfshijnë Brazilin, ku pjesë të mëdha të pyjeve tropikale të Amazonës janë prerë.
Prerja e pemëve kontribuon në ndryshimin e klimës sepse varfëron pyjet që thithin sasi të mëdha të gazit ngrohës CO2.
Më shumë para janë premtuar gjithashtu për mbrojtjen dhe restaurimin e pyjeve.
Më shumë se 100 vende thonë se do të nënshkruajnë premtimin, duke mbuluar rreth 85% të pyjeve të botës.
Dhe qeveritë e 28 vendeve do të angazhohen për të hequr shpyllëzimin nga tregtia globale e ushqimit dhe produkteve të tjera bujqësore si vaji i palmës, soja dhe kakaoja.
Këto industri nxisin humbjen e pyjeve duke prerë pemët për të krijuar hapësirë për kafshët për të kullotur ose për të rritur të korrat.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Boris Johnson, i cili po pret takimin global, do ta quajë atë një “marrëveshje historike për mbrojtjen dhe rivendosjen e pyjeve të tokës”.
“Këto ekosisteme të mëdha të mbushura me ujë – këto katedrale të natyrës – janë mushkëritë e planetit tonë,” tha Johnson.
“Është një lajm i mirë të kesh një angazhim politik për t’i dhënë fund shpyllëzimit nga kaq shumë vende dhe fonde të konsiderueshme,” tha Prof Simon Lewis, një ekspert për klimën dhe pyjet në University College London për BBC News.
Por ai tha se bota “ka qenë këtu më parë” me një deklaratë në 2014 në Nju Jork “e cila nuk arriti të ngadalësojë shpyllëzimin fare”.
Kjo deklaratë nuk trajton kërkesën në rritje për produkte si mishi i rritur në tokat e pyjeve tropikale që do të kërkonte trajtimin e niveleve të larta të konsumit të mishit në vende si SHBA dhe Britania e Madhe, shton Prof Lewis.
“Kjo marrëveshje përfshin më shumë vende, më shumë lojtarë dhe më shumë para, tha Ana Yang, Drejtore Ekzekutive në Chatham House Sustainability Accelerator, e cila bashkë-shkroi raportin “Rethinking the Brazilian Amazon”. .
“Ky është një hap vërtet i rëndësishëm në COP26. Ky takim ka të bëjë me rritjen e nivelit të ambicies dhe mbajtjen e rritjes së temperaturës globale nën 1.5C, ky është një bllok i madh ndërtimi,” sugjeron zonja Yang.
Për të ndaluar shpyllëzimin dhe për të thyer lidhjen midis humbjes së pemëve dhe bujqësisë, janë zotuar pothuajse 14 miliardë paund (19.2 miliardë dollarë) financime publike dhe private.
Një pjesë e kësaj do të shkojë në vendet në zhvillim për të rivendosur tokën e dëmtuar, për të trajtuar zjarret dhe për të mbështetur komunitetet indigjene.
Më shumë se 30 nga kompanitë më të mëdha në botë do të angazhohen për t’i dhënë fund investimeve në aktivitetet që lidhen me shpyllëzimin.
Dhe një fond prej 1.1 miliardë funtesh do të krijohet për të mbrojtur pyllin e dytë tropikal më të madh në botë – në pellgun e Kongos.
Ndryshimet klimatike janë një nga problemet më urgjente në botë.
Qeveritë duhet të premtojnë shkurtime më ambicioze në ngrohjen e gazeve nëse duam të parandalojmë një rritje më të madhe të temperaturës globale.
Samiti në Glasgow është vendi ku mund të ndodhë ndryshimi.
Ju duhet të shikoni për premtimet e bëra nga ndotësit më të mëdhenj të botës, si SHBA dhe Kina, dhe nëse vendet më të varfra po marrin mbështetjen që u nevojitet.
E gjithë jeta jonë do të ndryshojë.
Vendimet e marra këtu mund të ndikojnë në punët tona, mënyrën se si i ngrohim shtëpitë tona, çfarë hamë dhe si udhëtojmë.
Tuntiak Katan, koordinator i Koordinimit të Komuniteteve Indigjene të Pellgut të Amazonës, përshëndeti marrëveshjen duke i thënë BBC News se komunitetet indigjene janë në vijën e parë të ndalimit të shpyllëzimit.
Z. Katan, një indigjen nga Ekuadori, tha se komunitetet indigjene mbrojnë globalisht 80% të biodiversitetit të botës, por përballen me kërcënime dhe dhunë: “Për vite me radhë ne kemi mbrojtur mënyrën tonë të jetesës dhe kjo ka mbrojtur ekosistemet dhe pyjet, shpjegoi ai nga COP26.
Më shumë se 100 vende do të premtojnë të ndalojnë shpyllëzimin, përfshirë Kanadanë, Brazilin, Rusinë dhe Indonezinë.
Indonezia është eksportuesi më i madh në botë i vajit të palmës , një produkt që gjendet në çdo gjë, nga shampo te biskotat. Prodhimi po nxit shkatërrimin e pemëve dhe humbjen e territorit për njerëzit indigjenë.
Ndërsa pyjet e mëdha natyrore të Rusisë, me më shumë se një të pestën e pemëve të planetit, kapin më shumë se 1.5 miliardë ton karbon në vit.
Në pyllin më të madh tropikal të planetit, në Amazonë, shpyllëzimi u përshpejtua në nivelin më të lartë 12-vjeçar në vitin 2020 nën Presidentin Jair Bolsonaro.
“Të nënshkruash marrëveshjen nga Brazili është vërtet e rëndësishme sepse vendi ka pjesën më të madhe të pyjeve tropikale. Por paratë duhet të kanalizohen te njerëzit që mund ta bëjnë këtë në terren,” shpjegon Ana Yang në Chatham House.
Shumë njerëz që jetojnë në Amazon, përfshirë zonat urbane, varen nga pylli për jetesën e tyre dhe kanë nevojë për mbështetje për të gjetur të ardhura të reja, sugjeron ajo.
Pemët janë një nga mbrojtjet tona kryesore në një botë që po ngrohet. Ata thithin dioksidin e karbonit nga atmosfera, duke vepruar si të ashtuquajturat zhytës karboni. Ata thithin rreth 1/3 e CO2 globale të emetuar çdo vit.
Aktualisht një sipërfaqe pylli me madhësinë e 27 fushave të futbollit humbet çdo minutë.
Dhe nëse varfërohet, një pyll mund të fillojë gjithashtu të lëshojë CO2. Nëse priten shumë pemë, shkencëtarët janë të shqetësuar se planeti do të arrijë një pikë kthese që do të shkaktojë ndryshime të papritura dhe të paparashikueshme klimatike.
