Uber punësoi fshehurazi një operativ politik të lidhur me oligarkët rusë në një përpjekje për të blerë influencë në vend, shkruan The Guardian.

Marrëveshja ishte pjesë e një përpjekjeje të bashkërenduar nga kompania e Silicon Valley për t’u afruar me disa disa miliarderë, si dhe zyrtarë të lartë shtetërorë që dyshohet se ishin në linjë me Vladimir Putin në një përpjekje për të siguruar vendin e saj në tregun rus.

Fushata lobuese e panjohur më parë e Uber në Rusi është zbuluar në dosjet e Uber-it, një rrjedhje e më shumë se 124,000 dokumenteve në Guardian. Ata zbulojnë se si në 2015-16 Uber u përpoq të siguronte ndikim në nivelet më të larta të shtetit rus duke iu afruar oligarkëve që thuhet se kishin lidhje të ngushta me Kremlinin dhe duke i inkurajuar ata të investonin në kompani.

Por është marrëveshja me Vladimir Senin – një lobist me ndikim në atë kohë dhe tani një anëtar pro-Kremlinit i Dumës së Shtetit – që mund të rezultojë më e dëmshme për Uber. Ish-prokurorët amerikanë dhe ekspertët e korrupsionit thanë se rrethanat në të cilat Uber punësoi Senin në 2016 duhet të kishin ngritur “flamuj të kuq” dhe të rrezikonin shkeljen e ligjeve të SHBA-së kundër ryshfetit.

Uber pranoi se kishte punësuar Senin dhe i kishte paguar atij qindra mijëra dollarë, por tha se nuk besonte se kishte ndonjë shkelje të ligjit. Duke iu referuar lidhjeve të tij me Putinin, një zëdhënës i kompanisë tha: “Ne sigurisht që nuk do të merreshim me zotin Senin apo të tjerë si ai sot”.

Marrëdhënia e Uber me Senin ishte një shtyllë e një shtytjeje agresive në Rusi, kur kompania hyri në një treg potencialisht të gjerë përpara se të ndeshej me kërcënime nga agjencitë shtetërore, prokurorët dhe konkurrentët.

Secila prej figurave të fuqishme që Uber siguroi si partner në Rusi – treg nga i cili ka dalë që atëherë – është vendosur më pas nën sanksionet perëndimore në përgjigje të pushtimit të Putinit në Ukrainë këtë vit, i akuzuar se ka përfituar nga lidhjet e forta me Presidentin.

Usmanov, Fridman dhe Aven po kundërshtojnë sanksionet e BE kundër tyre. Fridman dhe Aven e kanë përshkruar bazën e sanksioneve si “të rreme” dhe janë shprehur kundër pushtimit. Usmanov ka thënë se është “e pasaktë” të përshkruhet si i lidhur me Putinin.

Por dosjet tregojnë se midis 2015 dhe 2016 objektivi i Uber ishte të regjistronte manjatët e biznesit si “aleatë strategjikë”, duke u ofruar kompanive të tyre aksione të lakmuara në kompaninë e Silicon Valley përpara një lundrimi të parashikuar gjerësisht në tregun e aksioneve.

Në këmbim, Uber donte mbështetje politike

Strategjia përsëriti qasjen e Uber-it për lobimin në pjesë të tjera të botës, e cila shpesh shkonte mbi kokat e rregullatorëve dhe zyrtarëve për të fituar favorin e kryeministrave, presidentëve dhe ndërmjetësve të pushtetit.

Duke iu përgjigjur gjetjeve të Guardian, zëdhënësi i Uber tha se lidershipi i saj aktual “e mohon çdo marrëdhënie të mëparshme me këdo që është i lidhur me regjimin e Putinit”.

Në fund të fundit, strategjia e pacipë dhe transaksionale e lobimit të Uber-it duket se ka keqvlerësuar realitetet politike të një Rusie gjithnjë e më autoritare, armiqësore ndaj një startupi të guximshëm amerikan.

Uber në fakt u tërhoq nga Moska në vitin 2017 dhe në fillim të këtij viti njoftoi se do të “përshpejtonte” shitjen e aksioneve të mbetura në një sipërmarrje të përbashkët me Yandex, një partneritet që kishte mbajtur të gjallë markën e saj në vend.

Megjithatë, dosjet e Uber ngrenë pyetje urgjente për udhëheqjen aktuale të kompanisë në lidhje me Rusinë, qëndrimin e saj ndaj flamujve të kuq të korrupsionit dhe vendimin e firmës për t’u zhytur me kokë në disa nga ujërat më të errëta politike që hasi në zgjerimin e saj global.