Në Ditën Ndërkombëtare të Personave të Zhdukur më 30 gusht u shfaq në Tiranë dokumentari i regjisorit Bujar Alimani, “Fluturat”, që ndjek jetën e 21 vajzave, të cilat jetuan në kampin e internimit të Gradishtës dhe Savrës në Lushnjë gjatë regjimit komunist në Shqipëri. Historitë e dënimit të familjarëve për arsye politike, persekutimit të tyre, dehumanizimit, e jetës me stigmën si armiq të popullit pasi ju ishte marrë liria e pasuria, vijnë të rrëfyera prej vetë 21 vajzave që tregojnë njëherësh edhe qëndresën e mbijetesën dhe luftën për të mos humbur veten.
Filmi ndjek rrëfimet e tyre në kamp, në kishën ku luteshin e gjenin forcë, ndërsa imazhet e tyre vijnë me ngjyra, për të treguar triumfin mbi të keqen, siç thekson regjisori.
“Nuk doja t’i trajtoja si viktimë. E kaluara jonë është e papastruar, kemi nevojë të përballemi me të shkuarën, për sa kohë ne do mbetemi i dosjeve në sirtar dhe i të vërtetës që nuk thuhet e i batutës, “ashtu ishte koha”, do mbetemi peng i së shkuarës. Duhet të pastrohemi njëherë e mirë me të, sado e fortë të jetë ajo”, tha Alimani.
Shfaqja e dokumentarit u bë në bashkëpunim me Autoritetin për Informim mbi Dosjet e Ish Sigurimit të Shtetit, ndërsa kryetarja dha një mesazh.
“Nëse lëmë dokumentet e Sigurimit të thonë të vërtetën tuaj është gabim. Ata thonë ata gjërat që duan të thonë. Duke bashkëpunuar me ju dhe me artistë se Bujari plotësojmë atë që është aty.”, pohoi Sula.
Ato që dukeshin ëndrrat e tyre më të pamundura brenda kampeve me tela me gjemba të diktaturës, sot i kanë realizuar duke e ndërtuar jetën e tyre mes Shqipërisë dhe Perëndimit. Megjithëkëtë, vajzat dhe familjet e tyre e kanë parashikuar se ardhja e lirisë nuk do të sillte drejtësi.
“E vetmja gjë që na ka mbetur është të merremi me kujtesën. Fatkeqësisht për turpin tonë si shoqëri, persekutorët, bashkëpunëtorët, kriminelët e diktaturës kanë dhënë shpirt paqësisht në shtretërit e tyre dhe në komfortin e shtëpisë së tyre dhe jo në burgjet ku do të ishin. Pjesa tjetër kanë depërtuar në institucionet shtetërore. Ne jemi ende të persekutuar”, theksoi Ritvana Mena.
Jetët e tyre në kamp duken si ëndërr. Kampet janë shkatërruar si për të fshirë atë që ndodhi në to, duke zhytur në baltën që i rrethonte, vragat e forta të jetëve që u syrgjynosën atje. Balta tashmë është shpërndarë kudo si metaforë e mohimit të fateve njerëzore dhe përgjegjësive shoqërore e shtetërore. Ndërsa “Fluturat”, përtej triumfit personal, u rrekën të ikin larg nga atdheu që në fillim i izoloi dhe më pas nuk ju dha vendin e mohuar.
(BalkanWeb)
