Lajmi i dha fund “muajve të pasigurisë dhe vuajtjes për ta”, tha kryeministrja e Mbretërisë së Bashkuar Liz Truss.

Arabia Saudite tha se kishte ndërmjetësuar një shkëmbim midis Rusisë dhe Ukrainës të 10 të arrestuarve, përfshirë pesë britanikë.

Aiden Aslin, John Harding dhe Shaun Pinner, të cilët u kapën ndërsa luftonin me forcat ukrainase, ishin midis të liruarve.

Identiteti i dy shtetasve të tjerë të Britanisë së Madhe të liruar mbetet i panjohur. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar nuk ka konfirmuar detaje për asnjë nga shtetasit britanikë apo procesin që çoi në lirimin e tyre.

Ai erdhi si pjesë e një prej shkëmbimeve më të rëndësishme të të burgosurve të luftës deri më tani, me 215 ushtarë ukrainas të liruar – duke përfshirë komandantët e regjimentit Azov, i cili mbronte Mariupolin – nga Rusia.

Në këmbim, Ukraina dorëzoi 55 ushtarë rusë, si dhe politikanin dhe oligarkun ukrainas pro-Kremlinit, Victor Medvechuk, i cili përballej me akuzat për tradhti.

Janë shfaqur foto që tregojnë tre të arrestuarit duke mbërritur nga një aeroplan në Riad të Arabisë Saudite, duke u shoqëruar nga një grup zyrtarësh sauditë.

Pamjet janë parë nga familjarët dhe miqtë e britanikëve të cilët më herët kishin frikë se do të vriteshin.
Që të martën, në rrjetet sociale filluan të qarkullojnë thashethemet se dënimi me vdekje që ata po përballeshin ishte kryer.

Në një video të regjistruar nga avioni në rrugën për në shtëpi për në Mbretërinë e Bashkuar, Aslin tha se ata ishin “tani jashtë zonës së rrezikut dhe në rrugën tonë për në shtëpi për në familjet tona”.

Burrat falënderuan njerëzit që i kishin mbështetur ndërsa ishin në robëri.

Aslin, nga Newark, Nottinghamshire, u mbajt në prill me zotin Pinner, nga Bedfordshire, ndërsa luftonte në qytetin juglindor të Mariupol.

Të dy burrat dhe një shtetas maroken, Brahim Saadoun, u vunë në gjyq në Republikën e vetëshpallur Popullore të Donetsk dhe u thanë se përballeshin me dënimin me vdekje. Zoti Harding, nga Sunderland, ishte një nga disa të tjerë që ishin në pritje të gjyqit.

Të tre britanikët kishin jetuar të gjithë në Ukrainë kur Rusia nisi pushtimin e saj në shkurt të këtij viti.
Z. Saadoun shihet gjithashtu në fotot e publikuara nga Agjencia Saudite e Shtypit.

Deputeti lokal i Aslin, Robert Jenrick, i tha BBC News se familja e tij ishte “mbi hënë”.

“Ata kanë kaluar muaj të tërë torture, tendosjeje dhe stresi si rezultat i kësaj,” tha deputeti për Newark, duke e përshkruar gjyqin si një “gjykatë kangur”.

Z. Jenrick tha se megjithëse ai “nuk mund të zbulojë të gjitha detajet” e negociatave, “një sasi e madhe përpjekjesh” ishte bërë për të siguruar lirimin e tyre.

Ai tha se presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky personalisht i mbështeti përpjekjet dhe “i kemi një borxh të vërtetë mirënjohjeje”.

Z. Jenrick tha se ai ishte gjithashtu “mirënjohës” ndaj Arabisë Saudite, duke shtuar: “Kjo mund të kishte shkuar lehtësisht në anën tjetër ose mund të duheshin shumë muaj, nëse jo vite për t’u zgjidhur, siç dihet në disa nga këto raste në të kaluarën.”

Një britanik që ofron ndihmë humanitare në Ukrainë, Dylan Healy, nga Cambridgeshire, dihet gjithashtu se është mbajtur nga forcat e mbështetura nga Rusia. Ai u arrestua në prill së bashku me Paul Urey, nga Warrington, i cili më vonë vdiq në paraburgim.

Sekretari i Jashtëm James Cleverly përshëndeti lirimin e shtetasve britanikë, por shtoi: “Tragjikisht nuk ishte rasti për një nga të arrestuarit dhe mendimet tona mbeten me familjen e Paul Urey”.

Në një deklaratë, Arabia Saudite tha se shtetasit marokenë, amerikanë, suedezë dhe kroatë ishin liruar gjithashtu si “pjesë e një shkëmbimi të të burgosurve midis Rusisë dhe Ukrainës”.

Arabia Saudite tha se të arrestuarit ishin transferuar nga Rusia në Arabinë Saudite dhe po organizonte kthimin e tyre në vendet përkatëse.

Njoftimi i papritur i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Arabisë Saudite për lirimin e të burgosurve ishte një surprizë për shumë njerëz, përfshirë edhe familjet e tyre.

Besohet të ketë qenë një iniciativë personale e Princit të Kurorës Saudite dhe sundimtarit de fakto, Mohammed Bin Salman.

Deri më tani, sauditët kanë mbajtur një profil të ulët mbi konfliktin në Ukrainë.
Ata mund të jenë një aleat strategjik i SHBA-së, por ata kanë një marrëdhënie të tensionuar me administratën e Biden dhe ata hezitojnë të shqetësojnë Rusinë.

Kur Princi saudit i Kurorësmori pjesë në samitin e G20 në Buenos Aires katër vjet më parë, ai u shmang nga liderët perëndimorë, të cilët e dyshuan për autorizimin e vrasjes së gazetarit saudit Jamal Khashoggi, të cilën ai e mohoi.

Megjithatë, një udhëheqës atje e përshëndeti princin saudit të kurorës me një gjest të lartë. Ai lider ishte Vladimir Putin dhe princi saudit nuk do ta ketë harruar këtë.

Ndërsa tani ai kërkon të shkundë diçka të nga statusi i pafavorshëm në Perëndim, ai duket se ka shfrytëzuar lidhjen e tij ruse për efekt të mirë dhe për mirënjohjen perëndimore.

Zonja Truss falënderoi presidentin ukrainas Zelensky “për përpjekjet e tij për të siguruar lirimin e të arrestuarve dhe Arabinë Saudite për ndihmën e tyre”.

Ajo shtoi: “Rusia duhet t’i japë fund shfrytëzimit të pamëshirshëm të të burgosurve të luftës dhe të burgosurve civilë për qëllime politike.”

Lirimi i 10 shtetasve të huaj- duke përfshirë pesë britanikë – të mbajtur nga forcat e mbështetura nga Rusia në Ukrainë shkakton një pyetje: pse tani?

Negociatat për fatin e tyre kanë nisur prej muajsh. Pra, pse Kremlini zgjodhi sot të nënshkruajë një marrëveshje, në të njëjtën ditë kur Vladimir Putin njoftoi një mobilizim të pjesshëm të rezervistëve ushtarakë.

A po përpiqej presidenti i Rusisë të mbillte konfuzion midis liderëve botërorë që takohen në Kombet e Bashkuara në Nju Jork, duke kërcënuar nga njëra anë, duke ofruar një gjest vullneti të mirë me anën tjetër?

Diplomatët thanë se ishte e pamundur të dihej nëse këto dy çështje ishin të lidhura. Por ata thanë se të paktën Kremlini donte të ndryshonte narrativën, të përpiqej të merrte një lloj iniciative pas disa javësh qëndrimi në këmbë pasi humbi territorin ndaj Ukrainës.