Një shpërthim vullkanik në Islandën jugperëndimore ka shkaktuar evakuime, përfshirë edhe në vendet turistike aty pranë si Laguna Blu.
Vullkani Sundhnukur, i vendosur në Gadishullin Reykjanes, filloi të shpërthente herët të mërkurën në mëngjes, sipas zyrtarëve.
Pas dy orësh aktiviteti sizmik, vullkani filloi të shpërthente në vargmalin e kraterit Sundhnukur – rreth 30 milje në jugperëndim të Reykjavikut – pak para orës 4 të mëngjesit sipas kohës lokale, njoftoi Zyra Meteorologjike Islandeze .
Një çarje rreth 2.5 kilometra e gjatë u hap në rreshtin e kraterit Sundhnúkur si rezultat i shpërthimit, treguan studimet ajrore nga Roja Bregdetare Islandeze. Një çarje e dytë, më e vogël me diametër rreth 0.3 kilometra, u krijua në perëndim të Fagradalsfjall, sipas Zyrës Meteorologjike.
“Flokët e shtrigës” – fije qelqi vullkanik të prodhuara shpesh nga aktiviteti i nxjerrjes së llavës, të referuara edhe si “flokët e Peles” – u panë duke u lëkundur në erë, tha Zyra Meteorologjike. Kontakti me materialin mund të shkaktojë acarim të lëkurës dhe syve.
Përveç kësaj, nivele të larta të ndotjes nga gazi u matën afër në Reykjanesbær, por nivelet po binin në orët pas fillimit të shpërthimit, thanë zyrtarët.
Vende si Grindavik, një qytet peshkimi aty pranë, dhe Laguna Blu, qendra gjeotermale që është një nga vendet turistike më ikonike të vendit, ishin ndër vendet e udhëzuara nga zyrtarët për evakuim, raportoi transmetuesi publik RUV .
Qyteti i Grindavikut është përballur me kërcënime të përsëritura vitet e fundit, pasi vullkani dikur i fjetur në gadishullin Reykjanes filloi të shpërthejë përsëri pas 800 vitesh mungesë aktiviteti.
Islanda njihet si një vend i nxehtë për aktivitetin vullkanik. Në rajon ka 32 sisteme vullkanesh aktive të shpërndara në tre zona çarjesh, të gjitha pjesë e Kreshtës së Mes-Atlantikut, një vargmal që shtrihet kryesisht në mes të Oqeanit Atlantik.
Përveç kësaj, ekziston një “prodhim tepër i lartë i magmës” në rajon, tha Thomas Algeo, një profesor i shkencave të tokës në Universitetin e Cincinnati-t, në nëntor pasi shpërthimi shkaktoi evakuime në Grindavik dhe Lagunën Blu.
Vullkani i Islandës Perëndimore është një vullkan me aktivitet çarjesh, që përfshin tërheqjen e tokës në dy drejtime të ndryshme përmes Kreshtës së Mes-Atlantikut, në vend të një koni që shpërthen magmë përmes një tubi qendror, tha Algeo.
Pasi shpërthen llava, presioni lehtësohet dhe magma fillon të mbushet në zonën e cekët të magazinimit më poshtë – duke e rishtypur sistemin dhe duke përgatitur skenën për shpërthimin e ardhshëm.
Stili i shpërthimit është “shumë më pak i rrezikshëm, sepse pjesa më e madhe e aktivitetit përfshin rrjedha të ngadalta të lavës bazaltike”, tha Algeo.
Këto lloje shpërthimesh ofrojnë pamje “spektakolare” sepse sasi të mëdha magme rrjedhin nga çarjet sapo ato hapen, tha në nëntor Tobias Fischer, drejtor i Laboratorit të Lëndëve të Paqëndrueshme në Universitetin e New Mexico-s.
Ka pasur 11 shpërthime në vullkanin në Islandën jugperëndimore që kur ai u bë përsëri aktiv në vitin 2021, sipas Zyrës Meteorologjike.
Zona perëndimore e çarjeve të Islandës, e njohur edhe si zona e çarjeve Reykjanes-Langjökull, ishte aktive para shekullit të 13-të, tha Fischer. Këto lloje shpërthimesh kanë tendencë të ndodhin çdo 1.000 vjet a më shumë.
Gjatë 800 viteve të fundit, pjesa më e madhe e aktivitetit vullkanik ka qenë në zonat vullkanike veriore dhe lindore — të dyja rajone pak të populluara. Megjithatë, Islanda perëndimore, që përfshin kryeqytetin e saj, Reykjavik, është shumë e populluar.
Vendndodhja e shpërthimit të fundit është e favorshme sepse rrjedhat e lavës ka të ngjarë të mos kërcënojnë asnjë infrastrukturë, tha për RUV Minney Sigurðardóttir, një specialiste e rreziqeve natyrore në Met Office.
(A.A/BalkanWeb)
