Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, zhvilloi të hënën bisedime të përmbajtura në Shtëpinë e Bardhë me presidentin sirian Ahmed al-Sharaa, një ish-komandant i al-Kaedës, i cili deri vonë ishte në listën e zezë të terroristëve të Uashingtonit dhe tani po përpiqet t’i japë fund dekadave të izolimit ndërkombëtar të Sirisë.

Vizita e Sharaa-s shënoi kulmin e një viti mahnitës për rebelin e shndërruar në sundimtar, i cili rrëzoi udhëheqësin autokratik Bashar al-Assad dhe që atëherë ka udhëtuar nëpër botë duke u përpjekur ta paraqesë veten si një udhëheqës të moderuar që dëshiron të bashkojë dhe rindërtojë vendin e tij të shkatërruar nga lufta.

Një nga qëllimet kryesore të Sharaa-s në Uashington ishte të nxiste heqjen e plotë të sanksioneve më të ashpra të SHBA-së. Ndërsa ai u takua me Trumpin me dyer të mbyllura, Departamenti i Thesarit i SHBA-së njoftoi një zgjatje prej 180 ditësh të pezullimit të zbatimit të të ashtuquajturave sanksione të Cezarit, por vetëm Kongresi i SHBA-së mund t’i heqë ato plotësisht.

Trump u takua me Sharaa në vizitën e parë të një presidenti sirian në Uashington, gjashtë muaj pas takimit të tyre të parë në Arabinë Saudite, ku udhëheqësi amerikan njoftoi planet për të hequr sanksionet, dhe vetëm disa ditë pasi SHBA-të thanë se ai nuk ishte më një “Terrorist Global i Caktuar Posaçërisht”.

Në një pritje jashtëzakonisht të heshtur, Sharaa mbërriti pa bujën që zakonisht u bëhet personaliteteve të huaja në vizitë. Ai hyri nga një derë anësore ku gazetarët vetëm sa panë një pamje, në vend që të hynte nga dera kryesore e Krahut Perëndimor ku kamerat shpesh kapin Trumpin duke përshëndetur VIP-at. Një grup gazetarësh që shpesh shkojnë në Zyrën Ovale për bisedime të tilla nuk u lejuan të hynin.

Menjëherë pas kësaj, Departamenti i Thesarit njoftoi një urdhër të ri për të zëvendësuar përjashtimin e tij të 23 majit mbi zbatimin e Aktit të Cezarit të vitit 2019, i cili vendosi sanksione gjithëpërfshirëse për shkeljet e të drejtave të njeriut nën Assadin. Masa, e cila në thelb e zgjati përjashtimin me 180 ditë të tjera, tregoi “angazhimin tonë për të vazhduar lehtësimin e sanksioneve për Sirinë”, tha Thesari në një deklaratë.

Sharaa , 43 vjeç, mori pushtetin vitin e kaluar pasi luftëtarët e tij islamistë nisën një ofensivë të shpejtë nga enklava e tyre në veriperëndim të Sirisë dhe rrëzuan nga pushteti presidentin sirian Assad vetëm disa ditë më vonë, më 8 dhjetor.

Riorganizimi rajonal i Sirisë që atëherë ka ecur me një ritëm marramendës, larg aleatëve kryesorë të Asadit, Iranit dhe Rusisë , dhe drejt Turqisë, Gjirit – dhe Uashingtonit.

Por edhe pse Trump ka hequr tashmë shumë sanksione ndaj Sirisë, sanksionet e Cezarit mbeten një pengesë e madhe për rindërtimin e vendit. Një zyrtar i lartë i administratës tha se administrata do ta mbështeste plotësisht shfuqizimin e tyre nga Kongresi.

Siguria pritej gjithashtu të ishte një nga temat kryesore të takimit të Sharaa-s me Trump, i cili në një ndryshim të madh të politikës amerikane është përpjekur të ndihmojë tranzicionin e brishtë të Sirisë.

SHBA-të po ndërmjetësojnë bisedime mbi një pakt të mundshëm sigurie midis Sirisë dhe Izraelit, i cili mbetet i kujdesshëm ndaj lidhjeve të mëparshme militante të Sharaa-s. Reuters raportoi javën e kaluar se SHBA-të po planifikojnë të krijojnë një prani ushtarake në një bazë ajrore të Damaskut.

Siria ishte gjithashtu gati t’i bashkohej zyrtarisht një koalicioni të udhëhequr nga SHBA-të për të luftuar Shtetin Islamik, tha zyrtari i administratës, dhe një njoftim nga qeveria siriane pritej së shpejti.

Vetëm disa orë para bisedimeve historike, doli fjala për dy komplote të ndara të Shtetit Islamik për të vrarë Sharaa-n, të cilat ishin parandaluar gjatë muajve të fundit, sipas një zyrtari të lartë të sigurisë siriane dhe një zyrtari të lartë të Lindjes së Mesme.

Gjatë fundjavës, ministria e brendshme siriane nisi një fushatë mbarëkombëtare që synonte qelizat e Shtetit Islamik në të gjithë vendin, duke arrestuar më shumë se 70 të dyshuar, thanë mediat qeveritare.

Shtëpia e Bardhë nuk ofroi asnjë shpjegim të menjëhershëm për mbërritjen e heshtur të Sharaa-s. Shumica e krerëve të shteteve janë duke udhëtuar me makinë përgjatë rrugës së zbukuruar me flamujt e tyre kombëtarë në anën veriore të kompleksit presidencial. Por të hënën nuk pati asnjë të tillë.

Aktivistja e ekstremit të djathtë Laura Loomer, e vetëshpallur “islamofobe” që ushtron ndikim në lëvizjen MAGA të Trump, postoi në X se Sharaa ishte ““Presidentja” e ISIS-it në Siri”.

“Çfarë dreqin po bëjmë?” shkroi ajo për vizitën e tij në Shtëpinë e Bardhë.

Por, ndërsa Sharaa po largohej nga kompleksi, ai doli nga autokolona e tij pikërisht përpara Shtëpisë së Bardhë dhe përshëndeti shkurt një turmë mbështetësish që brohorisnin, disa prej të cilëve valëvitnin flamuj sirianë.

Disa ditë para takimit, Trump u tha gazetarëve se “është bërë shumë përparim” në Siri dhe se Sharaa po “bënte një punë shumë të mirë”.

Sharaa pritej të mbështeste fuqimisht shfuqizimin e Aktit të Cezarit, i cili do të ndihmojë në nxitjen e investimeve globale në një vend të shkatërruar nga 14 vjet luftë dhe për të cilin Banka Botërore vlerëson se do të duhen më shumë se 200 miliardë dollarë për ta rindërtuar.

Disa anëtarë me ndikim të Kongresit kanë bërë thirrje për heqjen e sanksioneve të Cezarit të vitit 2019 , të miratuara në përgjigje të shkeljeve të të drejtave të njeriut nën Assadin. Disa nga republikanët e tjerë të Trump duan që sanksionet të qëndrojnë në fuqi, por kjo mund të ndryshojë nëse Trump ushtron presion.

Struktura shoqërore e Sirisë është vënë në provë kohët e fundit. Sulme të reja dhune sektare kanë lënë më shumë se 2,500 të vdekur që nga rënia e Assadit, duke thelluar plagët e luftës civile dhe duke vënë në pikëpyetje aftësinë e sundimtarëve të rinj për të qeverisur për të gjithë sirianët.

Fokusi i Trumpit te Siria vjen në një kohë kur administrata e tij kërkon të mbajë të paprekur një marrëveshje armëpushimi në Gaza, të ndërmjetësuar nga SHBA-të, midis Izraelit dhe militantëve të Hamasit, dhe të shtyjë përpara planin e tij me 20 pika për t’i dhënë fund luftës dyvjeçare në enklavën palestineze. Disa nga çështjet më të vështira mbeten të pazgjidhura.

Kthesa e Sharaa-s nuk është më pak mbresëlënëse se ajo e vendit të tij. Ai iu bashkua al-Kaedës në Irak rreth kohës së pushtimit të udhëhequr nga SHBA-të në vitin 2003 dhe kaloi vite në burgun amerikan atje, përpara se të kthehej në Siri për t’u bashkuar me kryengritjen kundër Assadit.

Në vitin 2013, SHBA-të e shpallën Sharaa-n, të njohur atëherë si Abu Mohammad al-Golani, terrorist për lidhjet e tij me al-Kaedën. Ai i ndërpreu lidhjet me grupin në vitin 2016 dhe konsolidoi ndikimin e tij në veriperëndim të Sirisë.

SHBA-të hoqën një shpërblim prej 10 milionë dollarësh për kokën e Sharaa-s në dhjetor, dhe vetëm javën e kaluar, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara hoqi sanksionet e lidhura me terrorizmin ndaj tij dhe Ministrit të tij të Brendshëm, Anas Khattab.

Pas veprimit të OKB-së, Britania dhe SHBA-të hoqën sanksionet ndaj dyshes. Në Uashington, kjo përfshinte heqjen e tyre nga etiketat “Terrorist Global i Caktuar Posaçërisht”.