Australia u ndaloi adoleshentëve të përdorin mediat sociale, duke nisur një masakër të parë në botë, e cila synon t’i largojë fëmijët nga varësia ndaj shfletimit në rrjetet sociale si Facebook, Instagram dhe TikTok.
Një sërë aplikacionesh dhe faqesh interneti më të njohura në botë përballen me gjoba prej 33 milionë dollarësh amerikanë nëse nuk arrijnë të largojnë përdoruesit me bazë në Australi nën moshën 16 vjeç.
Australia bëhet një nga vendet e para që kundërshton me kaq forcë titanët e teknologjisë që ushtrojnë pushtet të madh politik.
Qeveria thotë se nevojiten masa të paprecedentë për të mbrojtur fëmijët nga “algoritmet grabitqare” që mbushin ekranet e telefonave me ngacmime, seks dhe dhunë.
“Shumë shpesh, mediat sociale nuk janë aspak sociale”, tha kryeministri Anthony Albanese përpara ndalimit.
“Në vend të kësaj, përdoret si armë për ngacmuesit, një platformë për presionin e bashkëmoshatarëve, një nxitës ankthi, një mjet për mashtruesit dhe, më e keqja nga të gjitha, një mjet për grabitqarët online.”
Ligjet hynë në fuqi pas mesnatës sipas kohës lokale në të gjithë Australinë.
Qindra mijëra adoleshentë do të zgjohen dhe do ta gjejnë veten të bllokuar jashtë aplikacioneve që dikur i përdornin për orë të tëra çdo ditë.
“Nuk mendoj se qeveria e di vërtet se çfarë po bën dhe nuk mendoj se do të ketë ndonjë ndikim te fëmijët e Australisë”, tha 15-vjeçari Layton Lewis përpara ndalimit.
Facebook, Instagram, YouTube, TikTok, Snapchat dhe Reddit e kanë të ndaluar të krijojnë ose mbajnë llogari që u përkasin përdoruesve nën moshën 16 vjeç në Australi.
Platformat e transmetimit Kick dhe Twitch janë gjithashtu në listën e zezë të qeverisë, ashtu si edhe forumet e mesazheve Threads dhe X.
Ndalimi është një dhuratë nga perëndia për prindërit e lodhur duke parë fëmijët e tyre të ngulitur pas telefonave të tyre.
Mia Bannister fajësoi mediat sociale për vetëvrasjen e djalit të saj adoleshent, Ollie, i cili vrau veten vitin e kaluar pasi u ngacmua në internet.
Ajo tha se atij po i servireshin gjithashtu video të pafundme me dieta që nxisnin një çrregullim të të ngrënit.
“Jam e lodhur nga gjigantët e mediave sociale që i shmangen përgjegjësisë”, tha ajo.
“Problemi është se ne u japim atyre një telefon dhe u japim armën më të fortë që mund t’u jepnim.”
Një numër gjithnjë e në rritje studimesh sugjerojnë se koha e tepërt në internet po ndikon negativisht në mirëqenien e adoleshentëve.
Por është e vështirë të nxirren përfundime të forta që e ndajnë përdorimin e telefonit nga faktorë të tjerë të stilit të jetesës.
Babai i pesë fëmijëve, Dany Elachi, tha se kufizimet ishin një “vijë në rërë” e vonuar.
“Duhet të jemi të kujdesshëm përpara se t’u japim fëmijëve diçka që shkakton varësi”, i tha ai AFP-së.
Adoleshentët e aftë me teknologjinë në të gjithë botën kanë treguar tashmë interes për ndalimin e Australisë.
“Studentët e ditëve të sotme janë vërtet të shpërqendruar”, tha nxënësja e shkollës së mesme nigeriane Mitchelle Okinedo, 15 vjeç.
“Mediat sociale sot janë shumë të rëndësishme për të shprehur veten, pavarësisht sa vjeç jeni”, tha Santiago Ramirez Rojas, 16 vjeç, nga Mexico City.
Meta, YouTube dhe gjigantë të tjerë të mediave sociale janë rreshtuar për të dënuar ndalimin, i cili i privon platformat e tyre nga një numër i madh përdoruesish të përkushtuar.
Ndërsa shumica kanë rënë dakord me pahir të zbatojnë kërkesën, për momentin, sfidat ligjore janë në pritje.
Faqja e diskutimit online Reddit tha të martën se nuk mund të konfirmonte raportet e mediave lokale që thoshin se do të kërkonte të rrëzonte ndalimin në Gjykatën e Lartë të Australisë.
Një grup australian për të drejtat e internetit ka nisur tashmë kërkesën e vet për t’i rikthyer adoleshentët në rrjetet sociale.
YouTube i ka sulmuar ligjet si “të nxituara” dhe ka thënë se ato vetëm sa do t’i shtyjnë fëmijët në qoshe më të thella dhe më të errëta të internetit.
“Në YouTube, ne besojmë në mbrojtjen e fëmijëve në botën dixhitale, jo nga bota dixhitale.”
Përpjekjet e Australisë do të monitorohen nga afër nga të gjithë ata që janë të shqetësuar për rreziqet e mediave sociale.
Zelanda e Re dhe Malajzia tashmë po shqyrtojnë kufizime të ngjashme.
Qeveria australiane pranon se ndalimi do të jetë larg të qenit i përsosur në fillim dhe adoleshentët e zgjuar do të gjejnë mënyra për t’iu shmangur kësaj.
Por platformat përballen me kërcënimin e gjobave prej 49.5 milionë dollarësh australianë (33 milionë dollarë amerikanë) nëse nuk ndërmarrin “hapa të arsyeshëm” për ta ndaluar këtë të ndodhë.
Mbetet për t’u parë se si rregullatori i sigurisë në internet i Australisë do ta interpretojë atë që konsiderohet e arsyeshme.
Kompanitë e mediave sociale mbajnë përgjegjësinë e vetme për të kontrolluar nëse përdoruesit janë 16 vjeç ose më të vjetër.
Disa platforma thonë se do të përdorin mjete të inteligjencës artificiale për të vlerësuar moshat bazuar në foto, ndërsa përdoruesit e rinj mund të zgjedhin gjithashtu të vërtetojnë moshën e tyre duke ngarkuar një dokument identifikimi qeveritar.
Se cilat platforma bien nën ndalim vazhdon të debatohet.
Aplikacionet dhe faqet e internetit të njohura si Roblox, Pinterest dhe WhatsApp janë aktualisht të përjashtuara, por qeveria ka theksuar se lista mbetet nën shqyrtim.
Shumica e platformave të mediave sociale kërkojnë që përdoruesit të jenë të paktën 13 vjeç — një trashëgimi e ligjeve amerikane që përcaktojnë moshën minimale për mbledhjen e të dhënave pa pëlqimin e prindërve.
