Një konflikt i zgjatur midis Iranit dhe Izraelit mund të ketë pasoja të gjera për ekonominë e Turqisë dhe rrezikon të shkaktojë valë të reja migrimi, paralajmërojnë analistët.
“Pasojat ekonomike do të ishin të konsiderueshme, veçanërisht për vendet e varura nga importi si Turqia”, tha ekonomisti me bazë në Stamboll, Atilla Yesilada. Ai tha se rritja e kostove të energjisë mund të zgjerojë deficitin e llogarisë rrjedhëse të Turqisë, të nxisë inflacionin dhe të ndërlikojë përpjekjet e bankës qendrore për të stabilizuar çmimet.
Yesilada paralajmëroi gjithashtu se çdo ndërprerje e transportit detar në Ngushticën e Hormuzit – një kanal jetësor për furnizimet globale me energji – mund të trondisë tregjet financiare turke dhe të tendosë sektorin prodhues të vendit. Turqia, shtoi ai, mbetet veçanërisht e ndjeshme ndaj goditjeve të jashtme, veçanërisht nëse Shtetet e Bashkuara përfshihen më thellë në konflikt.
Disa media lokale kanë raportuar një rritje të lehtë të numrit të iranianëve që kërkojnë strehim të përkohshëm në Turqi, pas sulmeve të fundit izraelite ndaj objektivave iraniane. Turqia, e cila tashmë strehon miliona refugjatë sirianë, ndan një kufi prej 569 km me Iranin dhe u lejon qytetarëve iranianë hyrjen pa viza për qëllime turistike.
Megjithatë, autoritetet turke kanë hedhur poshtë raportet për një rritje të refugjatëve. Drejtoria e Komunikimit tha se Ministria e Brendshme dhe forcat e sigurisë nuk kishin vërejtur “asnjë aktivitet të pazakontë, mbingarkesë ose kalime të parregullta” në portat kufitare Kapikoy dhe Gurbulak në provincën lindore Van.
Ankaraja ka intensifikuar përpjekjet diplomatike për të ulur tensionet, duke paralajmëruar se një luftë e zgjatur mund të destabilizojë rajonin më të gjerë dhe të kërcënojë rimëkëmbjen e brishtë ekonomike të Turqisë.
Që prej shpërthimit të armiqësive të premten, Presidenti Rexhep Tajip Erdogan ka bërë vazhdimisht thirrje për një armëpushim të menjëhershëm dhe një ringjallje të diplomacisë. Turqia, një anëtare e NATO-s, mban kanale komunikimi të hapura si me Teheranin ashtu edhe me Uashingtonin, duke ofruar lehtësimin e bisedimeve indirekte mbi programin bërthamor të Iranit.
Të hënën, Erdogan njoftoi një rritje në prodhimin e raketave për të rritur aftësitë mbrojtëse të Turqisë, duke u zotuar të krijojë një “forcë të pakontestueshme”. Ai ka zhvilluar diskutime të nivelit të lartë me presidentin iranian Masoud Pezeshkian, presidentin rus Vladimir Putin dhe presidentin e SHBA-së Donald Trump.
Oytun Orhan, një studiues i lartë në Qendrën për Studime të Lindjes së Mesme me seli në Ankara, tha se sulmet e fundit të Izraelit shënojnë “një fazë të re dhe më të rrezikshme” në konflikt, pasi si intensiteti ashtu edhe shtrirja gjeografike e tij zgjerohen. Ai paralajmëroi se një luftë e zgjatur në Lindjen e Mesme mund të ketë pasoja serioze për aktorët rajonalë, përfshirë Turqinë, duke përkeqësuar tensionet tashmë të përshkallëzuara nga konflikti i vazhdueshëm në Gaza.
Turqia tradicionalisht ka mbajtur marrëdhënie kryesisht të mira me Teheranin dhe është përmbajtur nga bashkimi me sanksionet perëndimore që synojnë programin bërthamor të Iranit. Megjithatë, lidhjet e saj me Izraelin janë përkeqësuar ndjeshëm për shkak të luftës në Gaza, me Ankaranë që është bërë gjithnjë e më e zëshme në kritikat e saj ndaj veprimeve ushtarake izraelite kundër palestinezëve.
Ndërsa Turqia e ka pozicionuar veten si ndërmjetës diplomatik në konflikte të tilla si lufta Rusi-Ukrainë, Orhan paralajmëroi se kompleksiteti i konfrontimit Iran-Izrael mund të kufizojë aftësinë e Ankarasë për të ushtruar ndikim domethënës .
