Nivelet e detit u rritën më shpejt se sa pritej në të gjithë botën në vitin 2024, sipas gjetjeve të reja nga agjencia hapësinore e Shteteve të Bashkuara, NASA, e cila ia atribuoi ngritjen ngrohjes së oqeaneve dhe shkrirjes së akullnajave.
“Me 2024-ën si vitin më të ngrohtë në histori, oqeanet po ndjekin shembullin, duke arritur nivelet e tyre më të larta në tre dekada”, tha Nadya Vinogradova Shiffer e NASA-s, kreu i programeve të oqeanografisë fizike dhe Observatorit të Sistemit të Integruar të Tokës.
Josh Willis, një studiues i nivelit të detit në NASA, tha se rritja e oqeaneve vitin e kaluar ishte “më e lartë se sa pritej” dhe ndërsa ndryshimet ndodhin çdo vit, ajo që është bërë e qartë është se “shkalla e rritjes po bëhet gjithnjë e më e shpejtë”.
Sipas studimit të udhëhequr nga NASA të informacionit të marrë nëpërmjet satelitit Sentinel-6 Michael Freilich, shkalla e rritjes së nivelit të detit vitin e kaluar ishte 0.59 cm (0.23 inç) në vit – më e lartë se një vlerësim fillestar i pritshëm prej 0.43 cm (0.17 inç) në vit.
Regjistrimet satelitore të lartësisë së oqeanit filluan në vitin 1993 dhe në tre dekadat deri në vitin 2023, shkalla e rritjes së nivelit të detit është dyfishuar, me nivelet mesatare të detit në të gjithë globin duke u rritur me 10 cm (3.93 inç) në total, sipas NASA-s.
Rritja e nivelit të deteve është ndër pasojat e ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu, dhe oqeanet janë rritur në përputhje me rritjen e temperaturës mesatare të sipërfaqes së Tokës – një ndryshim i cili në vetvete është shkaktuar nga emetimet e gazrave serrë.
NASA tha se tendencat e viteve të fundit treguan se uji shtesë nga toka për shkak të shkrirjes së shtresave të akullit dhe akullnajave ishte kontribuesi më i madh, që përbën dy të tretat e rritjes së nivelit të detit.
Në vitin 2024, megjithatë, rritja e nivelit të detit u nxit kryesisht nga zgjerimi termik i ujit – kur uji i oqeanit zgjerohet ndërsa ngrohet – që përbën rreth dy të tretat e rritjes.
OKB-ja ka paralajmëruar për kërcënime ndaj një numri të madh njerëzish që jetojnë në ishuj ose përgjatë vijave bregdetare për shkak të rritjes së nivelit të detit, me zonat e ulëta bregdetare të Indisë, Bangladeshit, Kinës dhe Holandës të shënuara si zona me shqetësim të veçantë, si dhe kombet ishullore në Paqësorin dhe Oqeanin Indian.
(A.A/BalkanWeb)
