Komisioni Evropian propozoi të mërkurën pezullimin e një marrëveshjeje tregtare që prek rreth 5.8 miliardë euro (6.87 miliardë dollarë) të eksporteve izraelite për shkak të luftës në Gaza, megjithëse masa aktualisht nuk ka mbështetje të mjaftueshme midis vendeve të BE-së për t’u miratuar.

Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, propozoi gjithashtu një paketë sanksionesh ndaj dy ministrave izraelitë, si dhe kolonëve izraelitë “të dhunshëm” dhe 10 anëtarëve të lartë të grupit militant palestinez Hamas.

Dy ministrat janë Ministri i Sigurisë Kombëtare i ekstremit të djathtë, Itamar Ben-Gvir, dhe Ministri i Financave, Bezalel Smotrich, tha një zyrtar i BE-së.
Ofensiva gati dyvjeçare e Izraelit në Gaza dhe përkeqësimi i situatës humanitare kanë rritur presionin politik mbi udhëheqësit evropianë për të ndërmarrë veprime.

Bashkimi Evropian është partneri më i madh tregtar i Izraelit, me tregtinë e mallrave midis të dyve që arriti në 42.6 miliardë euro vitin e kaluar, sipas BE-së.Nëse marrëveshja e tregtisë së lirë pezullohet, Izraeli do të përballet me detyrime në të njëjtin nivel si vendet e tjera pa një marrëveshje tregtare me bllokun.

Në rastin e Izraelit, kjo do të ndikonte në eksporte me vlerë afërsisht 5.8 miliardë euro, duke rezultuar në rreth 227 milionë euro në vit në detyrime, u tha gazetarëve një zyrtar i lartë i Komisionit.
Ministri i Jashtëm izraelit, Gideon Saar, tha në emisionin X se propozimet evropiane janë “të shtrembëruara moralisht dhe politikisht dhe shpresohet që ato të mos miratohen”.

Pezullimi i marrëveshjeve të tregtisë së lirë, i cili u publikua për herë të parë, hap një skedë të renga Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen javën e kaluar, do të kërkonte mbështetjen e një shumice të kualifikuar të qeverive të BE-së – 15 nga 27 anëtarët e BE-së që përfaqësojnë 65% të popullsisë së BE-së.

Diplomatët e BE-së i thanë Reuters se nuk ka gjasa që propozimi të marrë mbështetjen e nevojshme, pasi shumë varet nga Gjermania, e cila deri më tani ka ngurruar të vendosë sanksione të BE-së ndaj Izraelit.

Një zëdhënës i qeverisë gjermane tha të mërkurën se ende nuk ka formuar një qëndrim përfundimtar mbi propozimet e BE-së dhe se Gjermania dëshiron t’i mbajë kanalet e komunikimit me Izraelin të hapura. Diplomatët thonë se masat e propozuara kundër ministrave izraelitë gjithashtu nuk kanë gjasa të miratohen, pasi ato kërkojnë mbështetje unanime nga anëtarët e BE-së.
Kallas tha se, megjithëse opinioni publik ka ndryshuar për shkak të vuajtjeve në Gaza, ajo beson se “vijat politike janë shumë të ngjashme me ato që kanë qenë deri më tani”.

Por propozimet shënojnë një ndryshim politik në marrëdhënien e BE-së me Izraelin. Komisioni gjithashtu po e pezullon mbështetjen e tij dypalëshe për Izraelin, pa ndikuar në punën me shoqërinë civile izraelite dhe Yad Vashem, qendrën kryesore përkujtimore të Holokaustit në Izrael.
Militantët e Hamasit sulmuan Izraelin në tetor 2023, duke vrarë rreth 1,200 njerëz dhe duke marrë peng 251, tregojnë të dhënat izraelite. Sulmi ushtarak i Izraelit kundër Hamasit ka vrarë mbi 64,000 palestinezë, thotë ministria e shëndetësisë e Gazës.