Numri i të vdekurve nga dy ditët e përleshjeve midis forcave të sigurisë dhe besnikëve të presidentit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad dhe vrasjeve për hakmarrje që pasuan është rritur në më shumë se 1,000, duke përfshirë gati 750 civilë, tha një grup monitorues lufte të shtunën, duke e bërë atë një nga shpërthimet më vdekjeprurëse të dhunës që nga fillimi i konfliktit në Siri 14 vjet më parë.
Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut me qendër në Britani tha se përveç 745 civilëve, 125 anëtarë të forcave të sigurisë qeveritare dhe 148 militantë me grupe të armatosura të lidhura me Asadin u vranë.
Observatori tha gjithashtu se energjia elektrike dhe uji i pijshëm u ndërprenë në zona të mëdha rreth qytetit bregdetar të Latakias dhe shumë furra buke u mbyllën.
Përplasjet, të cilat shpërthyen të enjten, shënuan një përshkallëzim të madh në sfidën ndaj qeverisë së re në Damask, tre muaj pasi kryengritësit morën autoritetin pas largimit të Assadit nga pushteti.
Qeveria ka thënë se ata po i përgjigjeshin sulmeve nga mbetjet e forcave të Asadit dhe fajësoi “veprimet individuale” për dhunën e shfrenuar.
Vrasjet hakmarrëse që filluan të premten nga persona të armatosur myslimanë sunitë besnikë ndaj qeverisë kundër anëtarëve të sektit pakicë alavit të Asadit janë një goditje e madhe për Hayat Tahrir al-Sham, fraksioni që udhëhoqi përmbysjen e qeverisë së mëparshme. Alavitët përbënin një pjesë të madhe të bazës mbështetëse të Asadit për dekada.
Banorët e fshatrave dhe qyteteve alavite folën për Associated Press për vrasjet gjatë të cilave persona të armatosur qëlluan alavitët, shumica e tyre burra, në rrugë ose në portat e shtëpive të tyre. Shumë shtëpi të alavitëve u plaçkitën dhe më pas u dogjën në zona të ndryshme, thanë dy banorë të rajonit bregdetar të Sirisë.
Ata kërkuan që emrat e tyre të mos bëhen publikë nga frika se mos vriteshin nga persona të armatosur, duke shtuar se mijëra njerëz kanë ikur në malet e afërta për siguri.
Banorët e Baniyas, një nga qytetet më të goditura nga dhuna, thanë se kufomat u shpërndanë në rrugë ose u lanë të pavarrosur në shtëpi dhe në çatitë e ndërtesave dhe askush nuk ishte në gjendje t’i mblidhte. Një banor tha se personat e armatosur i penguan banorët për orë të tëra që të hiqnin trupat e pesë fqinjëve të tyre të vrarë të premten nga një distancë e afërt.
Ali Sheha, 57 vjeç, një banor i Baniyas që u largua me familjen dhe fqinjët e tij disa orë pasi dhuna shpërtheu të premten, tha se të paktën 20 nga fqinjët dhe kolegët e tij në një lagje të Baniyas ku jetonin alavitët, u vranë, disa prej tyre në dyqanet e tyre ose në shtëpitë e tyre.
Sheha i quajti sulmet “vrasje hakmarrëse” të pakicës alavite për krimet e kryera nga qeveria e Asadit. Banorë të tjerë thanë se mes të armatosurit përfshinin luftëtarë të huaj dhe militantë nga fshatrat dhe qytetet fqinje.
“Ishte shumë keq. Trupat ishin në rrugë” teksa po ikte, tha Sheha duke folur me telefon nga afro 20 kilometra larg qytetit. Ai tha se personat e armatosur po mblidheshin më pak se 100 metra nga ndërtesa e tij e banesës, duke qëlluar rastësisht mbi shtëpitë dhe banorët dhe, në të paktën një incident për të cilin ai di, u kërkuan banorëve kartat e tyre të identifikimit për të kontrolluar fenë dhe sektin e tyre përpara se t’i vrisnin. Ai tha se personat e armatosur dogjën gjithashtu disa shtëpi dhe vodhën makina dhe grabitën shtëpi.
Rami Abdurrahman, shefi i Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut, tha se vrasjet për hakmarrje u ndalën herët të shtunën.
“Kjo ishte një nga masakrat më të mëdha gjatë konfliktit sirian,” tha Abdurrahman për vrasjet e civilëve alavitë.
Numri fillestar i të vdekurve i dhënë nga grupi ishte më shumë se 200, i cili më pas u përditësua në më shumë se 600. Nuk janë publikuar shifra zyrtare.
Agjencia shtetërore e lajmeve e Sirisë citoi një zyrtar të Ministrisë së Mbrojtjes të paidentifikuar të ketë thënë se forcat qeveritare kanë rifituar kontrollin e shumë zonave nga besnikët e Asadit. Ai shtoi se autoritetet kanë mbyllur të gjitha rrugët që çojnë në rajonin bregdetar “për të parandaluar shkeljet dhe për të rivendosur gradualisht stabilitetin”.
Të shtunën në mëngjes, trupat e 31 personave të vrarë në sulmet hakmarrëse një ditë më parë në fshatin qendror të Tuwaym u varrosën në një varr masiv, thanë banorët.
Të vrarët përfshinin nëntë fëmijë dhe katër gra, thanë banorët, duke i dërguar AP-së foto të trupave të veshur me rroba të bardha teksa ishin rreshtuar në varrin masiv.
Ligjvënësi libanez Haidar Nasser, i cili mban një nga dy vendet e ndara për sektin alavit në parlament, tha se njerëzit po iknin nga Siria për siguri në Liban. Ai tha se nuk kishte numra të saktë.
Nasser tha se shumë njerëz ishin strehuar në bazën ajrore ruse në Hmeimim, Siri, duke shtuar se komuniteti ndërkombëtar duhet të mbrojë alavitët që janë qytetarë sirianë besnikë ndaj vendit të tyre. Ai tha se që nga rënia e Asadit, shumë alavitë u pushuan nga puna dhe disa ish-ushtarë që u pajtuan me autoritetet e reja u vranë.
Nën Asadin, alavitët mbanin poste të larta në ushtri dhe agjencitë e sigurisë. Qeveria e re ka fajësuar besnikët e tij për sulmet kundër forcave të reja të sigurisë të vendit gjatë disa javëve të fundit.
Përleshjet më të fundit filluan kur forcat qeveritare u përpoqën të arrestonin një person të kërkuar pranë qytetit bregdetar të Jableh dhe u zunë në pritë nga besnikët e Asadit, sipas Observatorit.
(A.A/BalkanWeb)
