Stuhia e ftohtë dimërore goditi provincën kryesisht rurale dhe të pazhvilluar të hënën, duke shkaktuar daljen e një lumi nga shtrati dhe përmbytjen e shtëpive, me disa banesa të improvizuara të shembur.

Zona më e goditur ishte rreth qytetit të Mthatha, rreth 800 kilometra në jug të Johanesburgut, ku banorët kërkuan nëpër baltë tre ditë më vonë për të shpëtuar çfarë të mundnin nga shtëpitë e tyre të shkatërruara.

Shtëpitë, pemët dhe makinat ishin të mbuluara me baltë dhe fushat ishin të mbushura me mbeturina.

“Ndërsa uji ulet, po zbulohen më shumë trupa”, tha Caroline Gallant, menaxhere e Kepit Lindor në Shoqatën e Kryqit të Kuq të Afrikës së Jugut, e cila ka dërguar ndihmë në zonën e katastrofës.

Më shumë se 3,000 shtëpi janë prekur, tha ajo, duke shtuar se kjo ishte “katastrofa më e keqe” e regjistruar ndonjëherë në zonë.

“Shifra ka shkuar në 78”, tha për transmetuesin publik SABC News Velenkosini Hlabisa, ministre e qeverisjes bashkëpunuese dhe çështjeve tradicionale.

Ajo tha se këta përfshijnë gjashtë nxënës shkolle që ishin midis 10 personave në një furgon që u rrëmbye nga përmbytjet. Katër nga fëmijët janë ende të zhdukur, thanë zyrtarët.

“Sot mësuam për dy nxënës të tjerë… të cilët janë konfirmuar se kanë vdekur gjatë rrugës për në shkollë”, tha Ministrja e Arsimit Bazë, Siviwe Gwarube.

“Po tronditemi,” i tha ajo SABC-së.

Ali Sablay, një zëdhënës i organizatës bamirëse për reagim ndaj fatkeqësive “Ghurit of the Givers Foundation”, tha të enjten në mbrëmje se ekipet e tyre kishin gjetur tetë trupa të rinj, përfshirë tre fëmijë.

Presidenti Cyril Ramaphosa i quajti përmbytjet “të paprecedentë” dhe tha se do të vizitojë rajonin e goditur nga fatkeqësia të premten.

Një shpëtimtar, i cili foli për AFP të enjten në kushte anonimiteti pasi nuk iu lejua të fliste me median, tha se ekipi i tij priste të gjente më shumë trupa dhe ndoshta të mbijetuar.

“Po shkojmë derë më derë për të parë, sepse dje gjetëm njerëz të mbyllur brenda shtëpive që nuk mund të dilnin dhe kishin vdekur”, tha ai.

Stuhia dëmtoi furnizimin me energji elektrike dhe ujë dhe të paktën 600 persona janë zhvendosur, tha qeveria provinciale, shumë prej të cilëve janë strehuar në ndërtesa komunitare.

Infrastruktura është dëmtuar gjithashtu dhe të paktën 20 objekte shëndetësore janë prekur, tha autoriteti lokal.

“Numrat do të rriten në mënyrë dramatike,” tha Sablay.

“Në 24 orët e fundit, numri i njerëzve që kanë nevojë për ndihmë është rritur nga 5,000 në 10,000”, i tha ai AFP-së.

“Shtëpitë janë të brishta, ato mund të shemben në çdo kohë; ushqimi është i kontaminuar, kështu që njerëzit duhet të evakuohen”, shtoi ai.

Qeveria u bëri thirrje afrikano-jugorëve të jenë vigjilentë gjatë ditëve të ardhshme, pasi priten më shumë “mot ekstrem” në të gjithë vendin.

Provinca — ku lindi Nelson Mandela — është ndër më të varfrat në vend, me 72 përqind të njerëzve që jetojnë nën kufirin e varfërisë, sipas Rrjetit Rajonal të Varfërisë së Afrikës Jugore.

Bora dhe reshjet e dendura të shiut janë të zakonshme gjatë dimrit në Afrikën e Jugut, por vendi është gjithashtu shumë i ndjeshëm ndaj ndikimit të ndryshueshmërisë dhe ndryshimit të klimës, gjë që rrit frekuencën dhe ashpërsinë e thatësirave, përmbytjeve dhe zjarreve në pyje, sipas Fondit të Klimës së Gjelbër.

“Ne duhet të mbajmë një qëndrim të prerë që të gjithë ata që jetojnë në një fushë përmbytjeje duhet të largohen nga vendi”, tha ministri Hlabisa. “Ndryshimi i klimës është një realitet tani.”