Dhuna pa dallim në Haiti po përshkallëzohet veçanërisht në kryeqytet dhe rajonin përreth, me bandat e armatosura që kryejnë vrasje dhe akte të dhunës seksuale, tha koordinatori humanitar i Kombeve të Bashkuara në vendin e shkatërruar nga konflikti.
Ulrika Richardson u tha gazetarëve të OKB-së në një konferencë virtuale për shtyp nga kryeqyteti Haitian, Port-au-Prince, se “niveli i dhunës ndaj të cilit ekspozohen njerëzit është çnjerëzor”.
Gjatë shumë viteve të punës së saj për Kombet e Bashkuara, Richardson tha: “Kam parë gjëra këtu që nuk i kam parë kurrë në jetën time”, që shkojnë përtej “makthit tuaj më të keq”.
Është vuajtja dhe dhimbja që u nënshtrohen burrave, grave dhe fëmijëve, tha ajo, duke treguar një rritje prej 50% të dhunës seksuale midis 2022 dhe 2023. 314,000 haitianë tani kanë ikur nga shtëpitë e tyre për t’i shpëtuar dhunës, shumë prej të cilëve jetojnë në në rrugë dhe në shkolla dhe në nevojë për ndihmë humanitare.
Richardson tha se 5.5 milionë haitianë kanë nevojë për ndihmë, duke përfshirë 4.4 milionë, rreth 40% e popullsisë përballen me “pasiguri të madhe ushqimore ”.
OKB sapo ka nisur apelin e saj humanitar për këtë vit dhe po kërkon 674 milionë dollarë, me rreth gjysmën e parave të destinuara për ushqim.
Edhe pse nevojat janë më të larta këtë vit, Richardson tha se apeli është më i ulët se apeli prej 720 milionë dollarësh për vitin 2023, i cili ishte financuar vetëm 34%.
Ajo shpjegoi se misioni politik i OKB-së në Haiti “është përpjekur të jetë shumë më i shënjestruar” dhe ka parë që bashkëpunimi i OKB-së me organizatat lokale ka funksionuar dhe tani po shikon se si mund të mbështetet më mirë në ato organizata.
Bandat janë bërë më të fuqishme dhe paqëndrueshmëria politike është rritur që nga vrasja në vitin 2021 e presidentit Haitian, Jovenel Moïse, i cili ishte përballur me protesta që kërkonin dorëheqjen e tij për akuzat për korrupsion dhe pretendimet se mandati i tij pesëvjeçar kishte skaduar.
Më shumë se 8,400 njerëz u raportuan të vrarë, të plagosur ose të rrëmbyer në 2023 – më shumë se dyfishi i numrit të raportuar në 2022. Bandat vazhdojnë të luftojnë për territor dhe vlerësohet se kontrollojnë deri në 80% të Port-au-Prince.
Kenia ra dakord të drejtonte një forcë shumëkombëshe në Haiti që u autorizua nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së në tetor për të ndihmuar në rivendosjen e paqes dhe sigurisë dhe tha se do të dërgonte 1000 policë. Megjithatë, është e paqartë se kur ose nëse do të ndodhë një dislokim, sepse një gjykatë në Kenia vendosi në janar se vendosja është jokushtetuese. Qeveria e kombit të Afrikës Lindore ka thënë se po apelon vendimin.
Qeveria e Shteteve të Bashkuara përsëriti mbështetjen e saj për të ndihmuar në rivendosjen e paqes dhe qetësisë në Haiti, duke thënë se do të sigurojë para, pajisje dhe mbështetje logjistike për një forcë shumëkombëshe, vendosja e së cilës mbetet e pasigurt.
E pyetur për mbështetjen nga haitianët për një forcë shumëkombëshe, ajo u përgjigj: “Nëse do t’i pyesni njerëzit në rrugë nëse kanë nevojë për ndihmë për t’u marrë me dhunën e bandës, ata do të thonë po”.
