Qeveria e koalicionit të Rumanisë i mbijetoi me vështirësi një votëmosbesimi të hënën mbi planin e saj të diskutueshëm për të reformuar pensionet gjyqësore, një kërkesë kyçe për aksesin në fondet e rimëkëmbjes së BE-së.
Projektligji, i cili kërkon të kufizojë pensionet bujare gjyqësore dhe të rrisë moshën e daljes në pension, tani përballet me një vendim vendimtar nga Gjykata Kushtetuese më 28 dhjetor, një vendim që mund të përcaktojë stabilitetin e administratës së brishtë katërpartiake.
Qeveria e koalicionit të Rumanisë i mbijetoi një votë mosbesimi parlamentar në lidhje me projektligjin e saj për reformën e pensioneve gjyqësore.
Kjo shënon votëbesimin e gjashtë që kabineti ka kapërcyer që kur mori detyrën gjashtë muaj më parë.
Projektligji synon të rrisë gradualisht moshën e daljes në pension për gjyqtarët dhe prokurorët në 65 vjeç dhe të kufizojë pensionet në 70% të pagës përfundimtare.
Gjykata Kushtetuese, e cila hodhi poshtë një version të mëparshëm në tetor, do të japë vendimin e saj përfundimtar mbi legjislacionin më 28 dhjetor.
Reforma është një kusht kritik që Rumania të ketë akses në miliarda euro nga fondet e BE-së për rimëkëmbje dhe qëndrueshmëri.
Pensionet gjyqësore mund të arrijnë deri në 5,000 euro në muaj, shumë më lart se mesatarja kombëtare prej 600 eurosh, duke krijuar tension publik mbi barazinë dhe barrën fiskale.
Mbijetesa e koalicionit qeverisës varet nga ruajtja e unitetit midis partive ideologjikisht të ndryshme, veçanërisht social-demokratëve të majtë, të cilët kanë kërcënuar të tërheqin mbështetjen.
Besimi publik është nën presion, me qindra gjyqtarë dhe prokurorë që pretendojnë abuzime sistemike, dhe protestat e fundit në rrugë që kanë përforcuar kontrollin e brendshëm.
Nëse Gjykata Kushtetuese e bllokon përsëri reformën, Rumania rrezikon të humbasë aksesin në fondet thelbësore të BE-së, duke përkeqësuar kështu perspektivën e saj fiskale.
Një refuzim tjetër mund ta përçajë koalicionin, duke shkaktuar potencialisht zgjedhje të parakohshme dhe duke ndaluar reformat më të gjera fiskale.
Aftësia e qeverisë për të miratuar buxhetin e vonuar të vitit 2026 dhe për të zbatuar masa të mëtejshme shtrënguese do të kompromentohet rëndë pa kompromis brenda koalicionit.
Mosmarrëveshja nxjerr në pah tensione më të thella strukturore midis reformave të mandatuara nga BE-ja dhe rezistencës politike të brendshme, veçanërisht në drejtësi dhe administratë publike.
