Zyrtarët në Poloni dhe Bullgari thanë të martën se Rusia po pezullon dërgesat e gazit natyror të vendeve të tyre pasi ata refuzuan të paguajnë në rubla ruse.
Qeveritë e dy vendeve anëtare të Bashkimit Evropian dhe NATO-s thanë se gjigandi rus energjetik Gazprom i informoi se po ndalonte furnizimet me gaz duke filluar nga sot.
Pezullimet do të ishin të parat që kur presidenti rus Vladimir Putin tha muajin e kaluar se blerësit e huaj “jomiqësorë” do të duhet të paguajnë Gazpromin shtetëror në rubla në vend të dollarëve dhe eurove.
Nëse Gazprom pezullon furnizimet me vendet e tjera, kjo mund të shkaktojë dhimbje ekonomike në Evropë, duke shkaktuar rritjen e çmimeve të gazit. Gjermania është veçanërisht e ndjeshme për shkak të varësisë së saj të madhe nga gazi rus. Por ndërprerjet do t’i jepnin gjithashtu një goditje ekonomisë së Rusisë.
Kompania shtetërore e gazit polak, PGNiG, tha se ishte informuar nga Gazprom se dërgesat e saj përmes tubacionit Yamal-Europe do të ndalonin sot në mëngjes.
Më vonë, Ministria Bullgare e Energjisë tha se ishte njoftuar se furnizimet e Bullgarisë me gaz rus nëpërmjet tubacionit TurkStream do të ndërpriteshin gjithashtu sot.
Polonia ka qenë një mbështetëse e fortë e Ukrainës fqinje gjatë pushtimit rus. Është një pikë tranziti për armët që Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera perëndimore i kanë ofruar Ukrainës.
Qeveria polake konfirmoi këtë javë se po dërgonte tanke për ushtrinë e Ukrainës. Të martën, ajo njoftoi një listë sanksionesh që synon 50 oligarkë dhe kompani ruse, duke përfshirë Gazprom.
Bullgaria, dikur një nga aleatët më të ngushtë të Moskës, ka ndërprerë shumë nga lidhjet e vjetra me Rusinë pasi një qeveri e re liberale mori sundimin vjeshtën e kaluar dhe pasi ushtria e Putinit pushtoi Ukrainën. Ajo ka mbështetur sanksionet kundër Rusisë dhe ka ofruar ndihmë humanitare për Ukrainën.
Ka qenë në mëdyshje për të ofruar ndihmë ushtarake për Ukrainën, por kryeministri Kiril Petkov dhe anëtarët e qeverisë së tij të koalicionit po shkojnë në Kiev sot për bisedime me zyrtarët ukrainas rreth ndihmës së mëtejshme për vendin.
Evropa importon sasi të mëdha gazi natyror rus për të ngrohur shtëpitë, për të prodhuar energji elektrike dhe industrinë e karburantit. Importet kanë vazhduar pavarësisht luftës në Ukrainë.
Rreth 60% e importeve paguhen në euro, ndërsa pjesa tjetër në dollarë. Kërkesa e Putinit me sa duket kishte për qëllim të ndihmonte në forcimin e monedhës ruse mes sanksioneve perëndimore të vendosura për shkak të luftës.
Udhëheqësit evropianë thanë se nuk do të përmbushnin kërkesën për rubla, duke argumentuar se ajo shkelte kushtet e kontratave dhe sanksionet e tyre kundër Rusisë.
Tubacioni Yamal transporton gaz natyror nga Rusia në Poloni dhe Gjermani, përmes Bjellorusisë. Polonia ka marrë rreth 9 miliardë metra kub gaz rus në vit, duke përmbushur rreth 45% të nevojave të vendit.
Kompania polake e gazit tha se po shqyrtonte veprime ligjore mbi kërkesën ruse për pagesë. Por ministrja polake e klimës Anna Moskwa theksoi se Polonia ishte e përgatitur për një situatë të tillë pasi punoi për vite me radhë për të reduktuar varësinë e saj nga burimet ruse të energjisë.
Disa vite më parë hapi terminalin e saj të parë për gazin natyror të lëngshëm, ose LNG, në Swinoujscie, në bregun e Detit Baltik, ndërsa më vonë këtë vit një tubacion që sjell gaz nga Norvegjia, i quajtur “Baltic Pipe”, do të bëhet funksional.
“Nuk do të ketë mungesë të gazit në shtëpitë polake”, shkroi Moskwa në Twitter.
Bullgaria tha se sistemi i ri i pagesës së gazit krijoi rreziqe të konsiderueshme për vendin dhe se po punonte me kompanitë shtetërore të gazit për të gjetur burime alternative për të zëvendësuar furnizimet që merr nga Rusia. .
Por qeveria bullgare tha se nuk do të vendosen kufizime në konsumin e brendshëm të gazit për momentin edhe pse vendi ballkanik me 6.5 milionë banorë plotëson mbi 90% të nevojave të tij për gaz me importet ruse.
Në Uashington, sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Jen Psaki, tha se SHBA-ja ishte përgatitur për një lëvizje të tillë nga Rusia “në pritje të mundësisë që kjo të ndodhte ose një ulje të asaj që ata po ofrojnë”.
“Disa prej tyre ka kërkuar nga disa vende në Azi që kanë furnizim të tepërt që t’ia ofrojnë atë Evropës. Ne e kemi bërë këtë në disa raste dhe ka qenë një përpjekje e vazhdueshme,” tha Psaki.
