Nga Anar Hyseynov, Ambasador i Azerbajxhanit

Kish, një nga fshatrat më të vjetër të Azerbajxhanit, i njohur mirë për tempullin e lashtë të Albanisë Kaukaziane. Ky tempull antik ka një status të veçantë midis monumenteve të krishtera te Albanise Kaukaziane. Eshtë e vlefshme jo vetëm si një monument arkitektonik, por edhe për shkak të domethënies së tij të jashtëzakonshme historike. Data zyrtare e lindjes së saj është shekulli I pas Krishtit kur territori i Azerbajxhanit aktual u përfshi në pjesën e Albanise Kaukaziane. Ky monument antik është kisha më e vjetër në Kaukaz e financuar nga Apostulli Eliseus i cili solli krishterimin në Albaninë Kaukaziane, në Azerbajxhan. Për shekuj me radhë, kisha funksionoi si një qendër shpirtërore dhe vend për ndriçim për njerëzit e rajonit. Ky tempull tërhoqi eksploruesin dhe shkencëtarin e famshëm Norvegjez Thor Heyerdahl në 2000. Studimi, restaurimi dhe konvertimi i kishës antike filloi të njëjtin vit dhe u finalizua në 2003 së bashku me përpjekje të përbashkëta të Norvegjisë dhe Azerbajxhanit. Në ditët e sotme, kisha po funksionon si një muze.

Restaurimi i Kishës se Albanise kaukaziane është një simbol i respektit dhe tolerancës për fetë e tjera në Azerbajxhan, si dhe dëshmi e ruajtjes së trashëgimisë fetare dhe historike të vendit.

Punimet e gërmimit këtu gjetën objekte interesante, duke përfshirë qeramikë dhe zbukurime prej bronzi dhe ari, por ata gjithashtu zbuluan prova të tjera, duke përfshirë varre, që tregojnë se, vendndodhja ishte përdorur si një qendër fetare për shekuj.

Studiuesit tregojnë se kisha e Kishit mund të konsiderohet si një nga djepet e krishterimit dhe mishëron historinë e lashtë të këtij vendi dhe trashëgiminë e pasur kulturore në shekuj.

Kisha i ka mbijetuar periudhave të ndryshme dhe shteteve të ndryshme fetare për t’i treguar lavdinë e saj njerëzve modernë. Ai është vendi më i mirë për të mësuar në lidhje me Albaninë misterioze Kaukaziane.