Një raport i përbashkët investigativ nga The Guardian, +972 Magazine dhe Local Call ka zbuluar se sipas një baze të dhënash të klasifikuar të Forcave Mbrojtëse të Izraelit (IDF), shumica dërrmuese e viktimave palestineze në Gaza janë civilë. Deri në muajin maj 2025, nga 53,000 të vrarë, vetëm 8,900 janë luftëtarë të emëruar të Hamasit dhe Xhihadit Islamik Palestinez (PIJ), që përbën vetëm 17% të totalit. Kjo nënkupton se rreth 83% e viktimave janë civilë.

Këto të dhëna rrjedhin nga një bazë e të dhënash e klasifikuar e inteligjencës ushtarake izraelite, e cila liston individualisht emrat e luftëtarëve të vrarë apo të konsideruar “ndoshta të vrarë”.

Raport i pashembullt në historinë moderne të konflikteve

Ekspertët e të drejtave të njeriut dhe studiues të konfliktit e konsiderojnë këtë raport viktimash – civilë kundrejt luftëtarëve – jashtëzakonisht të lartë, duke e krahasuar vetëm me masakrat më ekstreme të shekullit të fundit, si Srebrenica, gjenocidi i Ruandës, apo rrethimi i Mariupolit nga forcat ruse në vitin 2022.

“Kjo përqindje e civilëve është shumë e lartë për një konflikt të gjatë. Zakonisht, nivele të tilla shihen vetëm në episode të izoluara,” tha Therése Pettersson nga Programi i të Dhënave të Konflikteve në Uppsala (UCDP).

Mospërputhje në deklaratat izraelite

Ushtria izraelite nuk e mohoi ekzistencën e bazës së të dhënave kur u kontaktua nga mediat, por nuk dha një përgjigje të qartë për saktësinë e shifrave. Në një deklaratë për The Guardian, një zëdhënës tha se “shifrat janë të pasakta”, por pa specifikuar se cilat ose duke ofruar shifra alternative.

Baza e të dhënave përfshin emrat e 47,653 individëve të cilët inteligjenca izraelite i konsideron si pjesë të krahëve ushtarakë të Hamasit dhe PIJ. Sidoqoftë, vetëm 8,900 prej tyre janë të konfirmuar si të vdekur ose “ndoshta të vdekur” deri në maj 2025. Në të njëjtën kohë, Ministria e Shëndetësisë në Gaza raportoi 52,928 vdekje deri më 14 maj 2025, përfshirë luftëtarë dhe civilë.

Kritika nga brenda ushtrisë izraelite

Shumë brenda vetë ushtrisë izraelite kanë shprehur shqetësime. Itzhak Brik, një gjeneral në pension dhe ish-këshilltar i kryeministrit Netanyahu, e quajti numrin e luftëtarëve të vrarë të raportuar nga qeveria si “një mashtrim i madh”.

“Nuk ka absolutisht asnjë lidhje midis shifrave që shpallen dhe realitetit në terren,” tha Brik, i cili mbështet pohimet e oficerëve aktivë që vërejnë se shumica e viktimave janë civilë, jo luftëtarë.

Një tjetër burim nga inteligjenca që shoqëronte trupat në Gaza, përmendi se “njerëzit shpalleshin terroristë pas vdekjes së tyre, pa verifikim të identitetit apo lidhjes me Hamasin.”

Akuzat për gjenocid dhe zhvendosje të detyruar

Sipas shumë juristëve ndërkombëtarë, studiuesve të gjenocidit dhe grupeve të të drejtave të njeriut – përfshirë edhe organizata izraelite – veprimet e Izraelit në Gaza përbëjnë gjenocid. Ata përmendin vrasjen masive të civilëve, shkatërrimin e infrastrukturës civile dhe urinë e imponuar si pjesë të strategjisë ushtarake.

Profesoresha Mary Kaldor nga LSE tha se lufta në Gaza nuk përkon me një konflikt tradicional:

“Kjo është më shumë një fushatë vrasjesh të synuara në qytete me popullsi të dendur, dhe jo betejë ushtarake klasike. Objektivi duket të jetë dominimi i një popullsie dhe kontrolli i territorit, jo shuarja e një kërcënimi të menjëhershëm.”