Rajoni arab u përball me vitin e tij më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë në vitin 2024, me temperatura që u rritën dyfishin e mesatares globale dhe mot ekstrem që shkaktoi përçarje sociale dhe ekonomike në rritje, tha të enjten Organizata Botërore Meteorologjike (OBM).
Raporti i parë mbi Gjendjen e Klimës në Rajonin Arab, i publikuar nga OBM, tha se shkalla e ngrohjes është përshpejtuar në dekadat e fundit, duke shkaktuar valë të nxehti më të gjata dhe më intensive, thatësira të rënda dhe reshje shkatërruese të shiut.
Këto kërcënime po i përkeqësojnë sfidat ekzistuese, duke përfshirë urbanizimin e shpejtë, konfliktin, varfërinë dhe rritjen e popullsisë, në një nga rajonet më të pakta të ujit në botë.
Raporti, i hartuar në bashkëpunim me Komisionin Ekonomik dhe Social për Azinë Perëndimore dhe Lidhjen e Shteteve Arabe, synonte të mbështeste vendimmarrjen në një rajon që përfshin 15 nga vendet më të varfra nga uji në botë.
“Viti 2024 ishte viti më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë për rajonin arab – një vazhdim i një trendi afatgjatë. Temperaturat po rriten me dyfishin e mesatares globale, me valë të nxehta intensive që po e shtyjnë shoqërinë deri në kufijtë e saj”, tha Sekretarja e Përgjithshme e OBM-së, Celeste Saulo. “Shëndeti i njeriut, ekosistemet dhe ekonomitë nuk mund të përballojnë periudha të zgjatura prej më shumë se 50 °C (122F) – është thjesht shumë vapë për t’u përballuar.”
Temperatura mesatare e rajonit në vitin 2024 ishte 1.08 gradë Celsius mbi mesataren e viteve 1991-2020, me disa vende që tejkaluan 50 gradë Celsius në vitin 2024.
Thatësira u thellua në të gjithë Afrikën Veriore perëndimore pas gjashtë stinëve të dështuara të shirave, ndërsa reshjet ekstreme të shiut dhe përmbytjet e menjëhershme goditën shtetet e thata, duke përfshirë Arabinë Saudite, Bahreinin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, vuri në dukje raporti.
Gati 3.8 milionë njerëz u prekën nga ngjarje ekstreme në vitin 2024, të cilat rezultuan në më shumë se 300 vdekje, kryesisht për shkak të valëve të të nxehtit dhe përmbytjeve.
Sipas raportit, sistemet e paralajmërimit të hershëm për shumë rreziqe tani mbulojnë gati 60% të vendeve arabe, mbi mesataren globale, megjithëse ende të pamjaftueshme.
Duke parë përpara, modelet e klimës parashikojnë që temperaturat mesatare mund të rriten deri në 5 gradë Celsius deri në fund të shekullit në skenarë me emetime të larta.
“Modelet klimatike që mbulojnë rajonin arab parashikojnë një rritje të mundshme të temperaturave mesatare deri në 5°C deri në fund të shekullit në skenarë me emetime të larta”, tha Rola Dashti, sekretarja ekzekutive e Komisionit Ekonomik dhe Social për Azinë Perëndimore.
OBM tha se disa shtete po i japin përparësi masave të sigurisë së ujit, duke përfshirë shkripëzimin, ripërdorimin e ujërave të zeza dhe përmirësimin e rrjeteve të ujitjes, pasi rritja e niveleve të detit dhe rënia e reshjeve kërcënojnë prodhimin e ushqimit dhe qytetet bregdetare.
