Zyrtari më i lartë ushtarak i Bashkimit Evropian ka shprehur mbështetje për forcat e armatosura të bashkuara të Bosnjës, pasi udhëheqësi serb Milorad Dodik kishte kërcënuar të tërhiqte komponentin serb nga forcat dhe të formonte një ushtri ekskluzivisht serbe brenda Bosnjës.
Formimi i forcave të armatosura të përbashkëta të vendit (OSBiH), duke përfshirë përbërësit serbë, kroatë dhe boshnjakë që luftuan njëri-tjetrin në një luftë gjatë viteve 1990, është vlerësuar si arritja më e madhe që nga konflikti, në të cilin vdiqën rreth 100,000 njerëz.
Marrëveshja e paqes e Dejtonit e vitit 1995 e ndau Bosnjën përgjatë vijave etnike në dy rajone shumë autonome, Republika Srpska e drejtuar nga serbët dhe Federata e ndarë nga kroatët dhe boshnjakët, të lidhura nëpërmjet një qeverie të dobët qendrore që është forcuar gjatë viteve në mënyrë që shteti të jetë funksionalë.
Por Dodik, një udhëheqës serb secesionist i mbështetur nga Rusia dhe i pakënaqur nga vendimet e të dërguarve ndërkombëtarë të paqes dhe gjykatës kushtetuese, e ka bërë të qartë se dëshiron të tërhiqet nga institucionet shtetërore, përfshirë forcat e armatosura.
Claudio Graziano, kryetari i Komitetit Ushtarak të BE-së, tha se vizita e tij synonte të tregonte rëndësinë e madhe që blloku 27-anëtarësh i kushton unitetit të Bosnjës.
“Unë sjell një mesazh nga të 27 vendet se ka mbështetje për forcat e armatosura,” tha Graziano në një konferencë shtypi.
Senad Masoviç, kreu i shtabit të përbashkët të OSBiH, tha se forcat e armatosura janë e vetmja forcë ushtarake ligjore dhe legjitime në të gjithë territorin e Bosnjës, sipas ligjit të mbrojtjes të miratuar nga parlamenti kombëtar.
“Çdo gjë tjetër do të konsiderohet si një organizatë paraushtarake,” tha Masovic.
I dërguari ndërkombëtar i Bosnjës për paqen, Christian Schmidt, duke iu drejtuar parlamentit në lidhje me krizën e vazhdueshme politike të shkaktuar nga bllokada serbe e institucioneve shtetërore, tha se ishte “e papranueshme zhbërja e arritjeve të 26 viteve të fundit”.
Çdo zhbërje e njëanshme e institucioneve shtetërore do të ishte një “pengesë shumë serioze” për Bosnjën, tha Schmidt.
Megjithatë, më vonë , Dodik konfirmoi në një konferencë shtypi se partia qeverisëse SNSD kishte miratuar një përfundim mbi fillimin e procedurës për formimin e një ushtrie serbe të Bosnjës, njoftoi uebfaqja boshnjake e lajmeve Istraga.
Masa është një shkelje e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit të vitit 1995, e cila shërben gjithashtu si kushtetutë e vendit.
Emir Suljagiç, drejtor i Qendrës Përkujtimore të Srebrenicës, komentoi në Twitter se “Dodik po shkon drejt rithemelimit të Ushtrisë Serbe të Bosnjës, institucionit që Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në 2007 e gjeti përgjegjës për gjenocidin.
“Kjo tani është një krizë sigurie e rendit të parë. Paqja në Bosnje është në rrezik. Koha për të folur ka mbaruar.”
