Zonja e Parë e Ukrainës Olena Zelenska i ka bërë thirrje UNESCO-s që të zgjerojë praninë e organizatës në vend.

Kështu thuhet në fjalimin e Zelenskës në sesionin e 42-të të Asamblesë së Përgjithshme të UNESCO-s.

Ajo kujtoi se, UNESCO është një nga të paktat organizata që me të vërtetë qëndron në kufirin midis qytetërimit dhe kaosit, midis kujtesës dhe kulturës dhe barbarizmit modern, i cili, vuri në dukje ajo, “ka shumë fytyra”, por që është e lehtë të njihet nga dëshira për të shkatërruar.

“Ne po kërkojmë zgjerimin e pranisë së UNESCO-s në Ukrainë”, tha Zelenska.

Sipas saj, shkalla e krimeve të kryera nga Rusia është tepër e madhe dhe do të duhen dekada për të rindërtuar atë që është shkatërruar. Por në ditët e sotme është e rëndësishme të dokumentohet gjithçka që ka ndodhur. Ukraina ka nevojë për dëshmitarë autoritativë, theksoi Zelenska, me garanci sigurie për ta, sepse edhe tani, dëshmimi për terrorin mund të jetë i rrezikshëm.

“Ajo që po kalon Ukraina nuk duhet të jetë vetëm problem i Ukrainës. Ky është një version demo i asaj që barbaria moderne mund të bëjë nëse nuk ndëshkohet. Ky është një sulm jo vetëm ndaj nesh, por ndaj gjithçkaje të vlefshme për një person normal, është një sulm ndaj vetë qytetërimit. Atë që UNESCO e mbron me aq përkushtim. Vetëm se sot po qëndrojmë mes barbarisë dhe qytetërimit. Dhe po mundohemi ta mbrojmë jetën nga shkatërrimi, nga zhdukja. Që askush tjetër të mos humbasë as historinë dhe as jetën ”, përmblodhi bashkëshortja e Presidentit.

Ajo theksoi se Ukraina është shumë mirënjohëse për zyrën e UNESCO-s në Kiev për sigurimin e mbrojtjes së zgjeruar të 20 vendeve të trashëgimisë kulturore të Ukrainës dhe për të gjithë mbështetjen thelbësore.

Ajo kujtoi gjithashtu se 3,428 institucione arsimore u dëmtuan, 365 u shkatërruan plotësisht dhe një e treta e fëmijëve ukrainas studiojnë vetëm në internet. Gjithashtu, janë dëmtuar 343 objekte sportive, ndërsa 95 janë shkatërruar plotësisht. Gjatë një viti e gjysmë të kaluar, rreth 360 atletë dhe trajnerë të njohur ukrainas u vranë.

“Disa ditë para vizitës sime këtu, si zakonisht, trupat ruse sulmuan Odesën natën. Granatimet dëmtuan ndërtesën e Muzeut Kombëtar të Artit në Odesa. Lajmet për kulturën në Ukrainë janë kryesisht të tilla tani. Një teatër në Chernihiv, dhe më parë qendra historike e Lvivit, Katedralja Spaso-Preobrazhensky (përsëri në Odesa), dhe më parë dhjetëra vende të tjera të trashëgimisë sonë kulturore. Muzetë, bibliotekat, teatrot, galeritë… Janë dëmtuar shumë se 1700 objekte kulturore gjatë një viti e gjysmë”, tha Zonja e Parë.

Ajo theksoi edhe humbjet e pariparueshme njerëzore, vdekjen e figurave kulturore. Në veçanti, Olena Zelenska foli për Iryna Osadcha, drejtoresha e Muzeut Lokal Kupiansk, e cila u vra nga një raketë ruse në vendin e saj të punës, artisti 85-vjeçar Liubov Panchenko, i cili vdiq pas një muaji uria në Bucha e pushtuar dhe Volodymyr Vakulenko, një shkrimtar për fëmijë i vrarë nga pushtuesit në Izium.

Delegatët rusë nuk kanë mundur të marrin pjesë në sesionin e 42-të të Konferencës së Përgjithshme të UNESCO-s, e cila u hap në Paris, për shkak të mos marrjes së vizave në kohë.

Më 15 nëntor 2022, përfaqësuesja e UNESCO-s, profesoresha e konservimit të arkitekturës Chiara Bardeschi, filloi punën e saj në Ukrainë.