Vuajtjet e ish-të përndjekurve në kampin e Tepelenës është bërë temë debati mes studiuesve, historianëve dhe vetë protagonistëve të regjimit diktatorial të Enver Hoxhës.
Ai që ndezi së pari këtë debat ishte historiani Pëllumb Xhufi i cili tha se konsiderimi i këtij kampi si Aushvici shqiptar është banal.
Shumë dolën kundër tij dhe së fundi edhe studiuesi Erald Kapri ka replikuar historianin Xhufi në një postim në rrjetin social “Facebook”.
Kapri këshillon që Xhufi të injorohet por nga ana tjetër e ka quajtur shqetësuese fenomenin që y hisotorian sipas tij përfaqëson.
Nga Erald Kapri
‘Njerëzit pa trashëgimi janë lehtësisht të bindur’
‘Njerëzit pa trashëgimi janë lehtësisht të bindur’ është një shprehje e thënë nga Karl Maksi. Në fakt është profetike. Në vendet më pak të qytetëruara, si i yni, diktatura zuri vend, vrau e preu dhe këputi fillin e trashëgimisë dhe vlerave të shoqërisë.
Këtë postulat e hasa në një nga shënimet e Uinston Çërçillit tek ai flet rëndësinë e së kaluarës por dhe kujtesës si çështje kulture. Kjo më erdhi ndërmend kur lexoja qëndrimet e Pëllumb Xhufit ndaj Kampit të Tepelenës dhe ndonjë studiuesi tjetër. Nuk kam dëshirë të merrem me Xhufin por me fenomenin që ai përfaqëson, që duhet thënë është shqetësues.
E për tu kthyer sërish tek Çërçilli, ai thoshte se një nga shenjat e një shoqërie të fortë është zelli me të cilin kalon kultura nga një brez në tjetrin. Sipas tij, kjo kulturë është mishërimi i gjithçkaje që njerëzit e asaj shoqërie i kanë të dashur: besimi i saj fetar, heronjtë e saj. Dhe kur kjo nuk ndodh, atëherë e drejta i takon thënies së Karl Marksit. Në këtë pikë vrisja mendjen se si i mishëron fenomeni Xhufi këto vlera, besimin fetar, lirinë apo cilët janë heronjtë e tij.
Ajo që Chufët nuk kuptojnë ose që djallëzisht nuk duan ta kuptojnë, është se mësimi i së kaluarës shërben për diçka tjetër.
Kur flasim për rëndësinë e të kaluarës, shumica e njerëzve besojnë se na shërben për të kujtuar ç’ka ndodhur në histori. Por ky nuk është qëllimi i memories, i së shkuarës, apo i asaj ç’ka ndodhur në të kaluarën. Qëllimi thelbësor është që nga e kaluara të nxjerrim mësime të cilat garantojnë të ardhmen. Ndaj, kur flasim për krimet e diktaturës, kur flasim për humbjen e lirisë në vendin tonë, nuk thjeshtë bëjmë një apologji, por i kujtojmë shoqërisë së sa kollaj mund të humbasësh lirinë, sa kollaj është ngritja e një diktature dhe se sa fort duhet të punojmë që kjo të mos ndodhë.
Kur lexojmë dëshmitë nga e kaluara për dhunën në kampin e Tepelenës, burgjet apo kampet e internimit, qëllimi është formësimi i ndërgjegjes qytetare dhe kombëtare se kjo mund të ndodhë sërish.
Së dyti, është çështja e kulturës së kujtesës. Është e qartë se nuk e kemi këtë kulturë. Ndërtimi i kësaj kulture i shërben një qëllimi që ka shoqëria sot dhe që duhet ta ketë. Sot ndokush mund të thotë që e tashmja është e mbushur me pamundësitë e ditës, me varfërinë, papunësinë, mungesën e shpresës. Kjo është më se e vërtetë por në çdo brez kjo ka qenë tema e ditës por ama kurdoherë çdo brez ka proklamuar një qëllim fisnik që shoqëria duhet të çojë përpara.
Gjetja e kësaj urtësie, e këtij qëllimi për t’i dhënë kuptim të tashmes, gjendet tek vlerat e së kaluarës që kemi trashëguar. Pikërisht këtu mund tu ofrosh njerëzve vlerat fisnike, që ti japin kuptim ekzistencës së tyre e të mos korruptohemi nga e tashmja e varfër. Nëse kultura shqiptare vijon të mos e bëjë këtë, të mos ti shërbejë vlerave fisnike, atëherë do jemi një shoqëri e vdekur, pa qëllim, pa vlera, por vetëm të sunduar e të plaçkitur. E nëse duam vërtet që kjo të mos ndodhë, të injorojmë xhufët e të ngrihemi si shoqëri për të përqafuar vlerat fisnike si liria, toleranca, reagimi ndaj së keqes, dhe besimit se ky vend bëhet.
(BalkanWeb)
