Talibanët mendohet të jenë një nga grupet më të pasura kryengritëse në botë edhe pas dy dekadash luftimesh kundër forcave amerikane dhe partnere, militantët kanë marrë në kontroll Afganistanin.

Grupi ekstrem islam sundoi Afganistanin nga viti 1996 deri në fund të vitit 2001, kur u përmbysën nga forcat amerikane.

Megjithatë konfliktin 20-vjeçar që pasoi dhe vdekjen e dhjetëra mijëra luftëtarëve talibanë, kontrolli territorial i grupit dhe forca ushtarake e grupit është rritur vitet e fundit.

Nga mesi i vitit 2021 talibanët kishin rreth 70,000-100,000 luftëtarë, nga rreth 30,000 një dekadë më parë, sipas SHBA.

Ruajtja e këtij niveli të kryengritjes ka kërkuar një financim të madh nga burime brenda dhe jashtë Afganistanit.

1. Donacione të huaja

Disa zyrtarë afganë dhe amerikanë kanë akuzuar prej kohësh disa vende – përfshirë Pakistanin, Iranin dhe Rusinë – për dhënien e ndihmës financiare për talebanët. Kjo është një praktikë që ata shpesh e mohojnë. Sidoqoftë, qytetarët privatë nga Pakistani dhe disa vende të Gjirit, përfshirë Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Katarin konsiderohen të jenë kontribuesit më të mëdhenj individualë. Edhe pse e pamundur për t’u matur saktësisht, këto burime financimi mendohet se sigurojnë një pjesë të konsiderueshme të të ardhurave të talebanëve. Sipas ekspertëve, mund të jetë deri në 500 milionë dollarë në vit. Këto lidhje janë të vjetra. Një raport i klasifikuar i inteligjencës amerikane vlerësoi se në vitin 2008 talebanët morën 106 milion dollarë nga burime të huaja, veçanërisht nga shtetet e Gjirit.

2. Tregtia e drogës

Prej kohësh talibanët mendohet se drejtojnë një sistem taksimi për të mbuluar operacionet e tyre kryengritëse, përfshirë tregtinë ilegale të drogës. Afganistani është prodhuesi më i madh në botë i opiumit, i cili mund të rafinohet për të bërë heroinë. Me një vlerë të vlerësuar vjetore të eksportit prej 1.5-3 miliardë dollarë, opiumi është biznes i madh, duke furnizuar shumicën dërrmuese të heroinës në të gjithë botën.

3. Zgjerimi i zonave të kontrollit

Rrjeti financiar i talebanëve shtrihet përtej taksimit të biznesit të opiumit. Në një letër të hapur në 2018, talebanët paralajmëruan tregtarët afganë të paguanin taksat e tyre për mallra të ndryshme – përfshirë karburantin dhe materialin ndërtimor – kur udhëtonin nëpër zonat që ata kontrollonin. Pas rrëzimit të qeverisë afgane, talebanët tani kontrollojnë të gjitha rrugët kryesore tregtare në vend, si dhe pikat kufitare – duke krijuar më shumë burime potenciale të ardhurash nga importet dhe eksportet.

 4. Minierat dhe mineralet

Afganistani është i pasur me minerale dhe gurë të çmuar, shumica e të cilave nuk janë shfrytëzuar si rezultat i viteve të konfliktit. Sipas zyrtarëve të qeverisë afgane, industria minerare në Afganistan vlen rreth 1 miliard dollarë në vit. Pjesa më e madhe e nxjerrjes është në shkallë të vogël dhe shumë prej tyre bëhen në mënyrë të paligjshme. Talibanët kanë marrë kontrollin e vendeve të minierave dhe kanë zhvatur para nga operacionet minerare të ligjshme dhe të paligjshme në vazhdim. Në raportin e tij vjetor të vitit 2014, Ekipi i Monitorimit të Mbështetjes Analitike dhe Sanksioneve të OKB -së tha se talebanët merrnin më shumë se 10 milionë dollarë në vit nga 25 në 30 operacione të minierave ilegale në provincën jugore të Helmandit.

Të ardhurat vjetore të grupit nga viti 2011 e tutje janë vlerësuar në rreth 400 milion dollarë nga Kombet e Bashkuara (OKB).

Por deri në fund të vitit 2018 kjo shifër mund të jetë rritur ndjeshëm, deri në 1.5 miliardë dollarë në vit, sipas investigimeve të BBC.

 

Për t’u bërë pjesë e grupit "Balkanweb" mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. Grupi Balkanweb