BE-ja ka pezulluar të gjithë bashkëpunimin e sigurisë me Nigerin pasi ushtria e vendit mori pushtetin me një grusht shteti.
Kjo vjen menjëherë pasi SHBA deklaroi “mbështetjen e saj pa flamur” për presidentin e rrëzuar Mohamed Bazoum, i parë si një aleat kryesor perëndimor në luftën kundër militantëve islamikë.
Të premten, kreu i njësisë së rojeve presidenciale, gjenerali Abdourahmane Tchiani, u vetëshpall lideri i ri i Nigerit.
Ai tha se pasiguria, problemet ekonomike dhe korrupsioni e bënë atë të merrte pushtetin. Por tani ka shqetësime në Perëndim se me cilat vende do të bashkohet lideri i ri.
Fqinjët e Nigerit, Burkina Faso dhe Mali, të dy janë drejtuar drejt Rusisë që nga grushtet e tyre.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, iu bashkua SHBA-së dhe Francës në refuzimin e njohjes së udhëheqësve të grushtit të shtetit dhe tha se bashkëpunimi për sigurinë dhe ndihma buxhetore po pezulloheshin për një kohë të pacaktuar.
Gjithashtu të shtunën, Bashkimi Afrikan i bëri thirrje ushtrisë së Nigerit që të kthehet në bazë brenda 15 ditëve.
Mohamed Bazoum, lideri i parë i zgjedhur i Nigerit që pasoi një tjetër që nga pavarësia në 1960, aktualisht mendohet se është në gjendje të mirë shëndetësore dhe ende mbahet rob nga rojet e tij.
Të premten në mbrëmje, Sekretari i Shtetit i SHBA, Antony Blinken paralajmëroi ata që e kishin arrestuar se “qindra miliona dollarë ndihma” ishin në rrezik.
Megjithatë, udhëheqësi i grupit mercenar rus Wagner thuhet se e ka përshkruar grushtin e shtetit si një triumf.
“Ajo që ndodhi në Niger nuk është asgjë tjetër veçse lufta e popullit të Nigerit me kolonizatorët e tyre,” citohet të ketë thënë Yevgeny Prigozhin në një kanal Telegram të lidhur me Wagner.
“Me kolonizatorët që po përpiqen t’i ngrenë rregullat e tyre të jetës dhe kushtet e tyre dhe t’i mbajnë ata në gjendjen që Afrika ishte qindra vjet më parë”.
Ai shtoi: “Sot kjo po fiton efektivisht pavarësinë e tyre”. BBC nuk ka qenë në gjendje të verifikojë vërtetësinë e komenteve të tij të raportuara.
Wagner besohet të ketë mijëra luftëtarë në vende duke përfshirë Republikën Qendrore të Afrikës (CAR) dhe Mali, ku ka interesa fitimprurës biznesi, por gjithashtu forcon marrëdhëniet diplomatike dhe ekonomike të Rusisë.
Luftëtarët e Wagner janë akuzuar për abuzime të përhapura të të drejtave të njeriut në disa vende afrikane.
Gjeneral Tchiani, 62 vjeç, ka qenë në krye të gardës presidenciale që nga viti 2011 dhe u promovua në gradën e gjeneralit në vitin 2018 nga ish-presidenti Issoufou.
Ai kishte qenë gjithashtu i lidhur me një përpjekje për grusht shteti të vitit 2015 kundër ish-presidentit, por u paraqit në gjykatë për ta mohuar atë.
Të premten, gjenerali Tchiani tha se junta e tij mori pushtetin për shkak të problemeve në Niger, duke përfshirë pasigurinë, problemet ekonomike dhe korrupsionin.
Ai iu drejtua gjithashtu aleatëve globalë të Nigerit, duke thënë se junta do të respektojë të gjitha angazhimet ndërkombëtare të vendit, si dhe të drejtat e njeriut.
Por junta ka thënë fjalë të forta për ata që i kundërshtojnë, duke akuzuar anëtarët e qeverisë së rrëzuar që janë strehuar në ambasadat e huaja se kanë komplotuar kundër tyre.
Ata thanë se çdo përpjekje e tillë do të çonte në gjakderdhje, e cila deri më tani është shmangur.
Jeta në kryeqytetin Niamey është kthyer kryesisht në normalitet me tregjet dhe dyqanet e hapura, por nëpunësve civilë u është thënë të shkojnë në shtëpi.
Ndërkohë nigerianët kanë ndjenja të përziera për grushtin e shtetit, me disa që thonë se pasiguria në vend nuk ishte aq e rëndë sa të justifikonte një grusht shteti. Por të tjerët kanë mbështetur juntën.
Grushti i shtetit i Nigerit është i fundit në valën e pushtimeve ushtarake që kanë goditur rajonin e Afrikës Perëndimore në vitet e fundit, duke rrëzuar qeveritë në vende si Mali, Guinea dhe Burkina Faso.
Ajo vjen gjithashtu si një goditje e madhe për udhëheqjen e organit rajonal Ecowas. Vetëm dy javë më parë, kryetari i bllokut, presidenti Bola Tinubu, paralajmëroi se terrorizmi dhe modeli në zhvillim i grushteve të shtetit në Afrikën Perëndimore kishin arritur nivele alarmante dhe kërkoi veprime urgjente dhe të bashkërenduara.
Ky është grushti i pestë në Niger që kur fitoi pavarësinë nga Franca në vitin 1960, në krye të përpjekjeve të tjera të pasuksesshme për pushtim.
