Rusia po shkakton ndërprerje në sistemet e navigimit satelitor duke prekur mijëra fluturime civile, thonë ekspertët. Deti Baltik, Deti i Zi dhe Mesdheu Lindor, rajonet ku ushtria ruse ka qenë më aktive, kanë pasur një rritje të ndërprerjes në Sistemin e Pozicionimit Global (GPS). Kjo ka bërë që avioni të mos jetë në gjendje të marrë sinjale GPS.

Në mars, një aeroplan i RAF që mbante Sekretarin e Mbrojtjes, Grant Shapps, iu bllokua sinjali GPS ndërsa fluturonte afër territorit rus. Ndërprerja e vazhdueshme bëri që transportuesi i flamurit finlandez Finnair të pezullonte fluturimet ditore për në qytetin e dytë më të madh të Estonisë, Tartu, për një muaj, pasi dy avionë të saj u detyruan të ktheheshin në Helsinki për shkak të ndërhyrjes GPS.

Aeroporti Tartu mbështetet vetëm në GPS, ndryshe nga shumica e aeroporteve më të mëdha që kanë sisteme alternative navigimi që lejojnë aeroplanët të ulen edhe nëse sinjali humbet.

Juho Sinkkonen, nënkryetari i Finnair për operacionet e fluturimit, i tha BBC-së se avionët e tyre përballen me këtë problem çdo ditë. “Pilotët raportojnë rastet në mënyrë aktive dhe ne marrim më shumë se 100 raporte në muaj”, tha ai. Megjithatë, Sinkkonen tha se ndërhyrja GPS është kryesisht një shqetësim dhe mbart pak rreziqe.

Kjo është për shkak se ndërsa një avion është në fluturim, përpara se të afrohet dhe të ulet në një aeroport, normalisht mund të përdorë sisteme të tjera navigimi, kështu që humbja e lidhjes me GPS nuk përbën një kërcënim të menjëhershëm për sigurinë e tij. Sipas Cyrille Rosay, eksperte e lartë e sigurisë kibernetike në Agjencinë e Sigurisë së Aviacionit të Bashkimit Evropian (EASA), ndërkohë që problemi ekzistonte përpara pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022, ai po përkeqësohet. EASA tani numëron “disa mijëra incidente” në vit, tha Rosay.