Pavarësisht tërmetit 7.4 rihter që goditi Tajvanin herët të mërkurën, rrokaqielli “Taipei 101” në qendër të kryeqytetit të vendit mbeti i paprekur, ashtu siç parashikonte ndërtimi i tij. Ndërtesa 509 metra e lartë ka një strukturë të veçantë brenda saj që redukton lëkundjen e saj me 40% gjatë tërmeteve, por dhe në ditët me erëra të forta. Struktura është një top çeliku me peshë 660 tonë që është vendosur brenda ndërtesës, në katin e 92-të, si një lavjerrës.
Sa herë që ndërtesa lëviz në një drejtim, topi i çelikut lëviz në drejtim të kundërt dhe kështu ruan ekuilibrin e përgjithshëm të ndërtesës, transmeton Daily Mail. Në këtë mënyrë rrokaqielli lëkundet, por nuk mund të rrëzohet. Ky është një “sistem amortizimi pasiv”, që do të thotë se funksionon pa asnjë forcë apo kontroll të jashtëm, vetëm gravitetin dhe lëvizjen e ndërtesës. Ndërkohë, pistonët hidraulikë nën sferën masive thithin dhe shpërndajnë energjinë si nxehtësi. Siç shpjegon për Dail Mail, Dr Agathoklis Giaralis, një profesor i dinamikës strukturore në qytetin e Londrës, topi prej çeliku i “Taipei 101” funksionon në një mënyrë të ngjashme me mënyrën se si funksionojnë amortizatorët në suspensionet e makinave.
Rrokaqiejt moderne janë ndërtuar për të qenë fleksibël, veçanërisht ato në zonat e tërmeteve si Tajvani, shpjegon për Daily Mail profesor Anthony Darby i Universitetit të Bath. Materialet nga të cilat janë bërë janë elastike, domethënë ato shtrihen ose kontraktohen sipas ngarkesave të ndryshimit të aplikuar në to. Sasia e deformimit në një element të vetëm si një rreze është shumë e vogël, por kur shtohet për të gjithë ndërtesën e lartë, ato mund të çojnë në lëvizje të konsiderueshme anësore. Këto lëvizje nuk janë të rrezikshme për vetë strukturën, por, nëse janë të tepërta, mund të shkaktojnë shqetësim tek banorët.
Ndërtimi i rrokaqiellit filloi në vitin 1999 dhe përfundoi para Vitit të Ri 2004, kur u hap për publikun. Dizajni i ndërtesës ngjan me një kërcell bambuje që ngrihet lart në tetë seksione. Në çdo kat u vendosën trarë mbështetës prej çeliku, duke filluar nga bërthama e ndërtesës dhe duke përfunduar në kolonat e jashtme të saj, për të rritur ngurtësinë e kullës. Edhe pse në ndërtesat e tjera mekanizmat e tërmeteve janë të padukshëm, “Taipei 101” është një atraksion turistik për vizitorët nga kati i 88-të deri në katin e 92-të.
(BalkanWeb)
