Imazhet e para me ngjyra nga teleskopi hapësinor Euklid u publikuan nga Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA). Këto imazhe janë karakterizuar si një revolucion për Astronominë, pasi kurrë më parë një teleskop nuk ka mundur të kapë imazhe kaq të mprehta të një pjese kaq të madhe të qiellit dhe të shikojë kaq larg në Universin e largët.
Pesë imazhet e publikuara tregojnë se teleskopi është gati të krijojë hartën më të gjerë 3D të Universit deri më sot dhe të zbulojë disa nga sekretet e tij të fshehura. Nga yjet e shndritshëm deri te galaktikat e zbehta, të dhënat e Euklidit tregojnë tërësinë e këtyre objekteve qiellore me qartësi të shkëlqyer.
Shiko Videon:
Pikëpamjet e para të Euklidit për kozmosin
Në mënyrë të veçantë, imazhi i parë kap 1000 galaktika që i përkasin grumbullit Perseus, një nga grupimet më të afërta të galaktikave me Tokën, si dhe më shumë se 100,000 galaktika të tjera më tej në sfond. Shumë prej tyre nuk kanë qenë të dukshme në të kaluarën dhe disa janë aq larg sa që dritës së tyre iu deshën dhjetë miliardë vjet për të arritur tek ne.
Imazhi i dytë tregon një nga galaktikat e para që Euklidi vuri re, “Galaktika e Fshehur”, e njohur gjithashtu si IC 342 ose Caldwell 5. E vendosur rreth njëmbëdhjetë milionë vjet dritë nga Toka, kjo galaktikë është e vështirë për t’u vëzhguar sepse është pas diskut të Galaxy tonë, kështu që pluhuri, gazi dhe yjet errësojnë pamjen e saj. Euklidi përdori instrumentin afër infra të kuqe për të parë përmes pluhurit. Dhe për të parë të gjithë galaktikën.
Për të krijuar një hartë tredimensionale të Universit, Euklidi do të vëzhgojë dritën nga galaktikat dhjetë miliardë vite dritë larg. Shumica e galaktikave në Universin e hershëm nuk duken si një spirale e rregulluar në mënyrë të përsosur, por janë të parregullta dhe të vogla. Ato janë blloqet ndërtuese për galaktika më të mëdha si e jona dhe ne mund të gjejmë disa nga këto galaktika relativisht afër nesh. Kjo galaktikë e parë xhuxh e çrregullt e vëzhguar nga Euklidi është kapur në imazhin e tretë. Quhet NGC 6822 dhe është afër, vetëm 1.6 milionë vite dritë nga Toka.
Imazhi i katërt tregon një grumbull globular të quajtur NGC 6397. Grupet globulare janë përqendrime të qindra mijëra yjeve në formë sferike të mbajtura së bashku nga graviteti. NGC 6397 është grupi i dytë globular më i afërt me Tokën dhe ndodhet afërsisht 7800 vite dritë larg. Aktualisht, asnjë teleskop tjetër përveç Euklidit nuk mund të vëzhgojë një grumbull të tërë globular në një vëzhgim të vetëm dhe në të njëjtën kohë të dallojë kaq shumë yje në grup. Këta yje të zbehtë na tregojnë për historinë e galaktikës sonë dhe se ku banon materia e errët. Më në fund, Euklidi na tregon një pamje mbresëlënëse panoramike dhe të detajuar të Mjegullnajës së Kokës së Kalit, pjesë e yjësisë Orion. Në vëzhgimin e Euklidit, shkencëtarët shpresojnë të gjejnë shumë planetë të zbehtë ose ende të paparë në masën e Jupiterit në fillimet e tyre qiellore, si dhe xhuxha të rinj kafe dhe yje foshnje.
Teleskopi Hapësinor Euclid është ndërtuar dhe operohet nga Agjencia Evropiane e Hapësirës me të dhëna nga NASA. U lançua më 1 korrik 2023. Misioni i Euklidit gjatë gjashtë viteve të ardhshme është të hetojë se si materia e errët dhe energjia e errët e kanë bërë Universin atë që është sot. Duket se 95% e Universit përbëhet nga këto entitete misterioze.
Për të zbuluar ndikimin “e errët” në Universin e dukshëm, Euklidi do të vëzhgojë format, distancat dhe modelet e miliarda galaktikave dhjetë miliardë vite dritë larg. Duke vepruar kështu, ai do të krijojë hartën më të madhe kozmike 3D të krijuar ndonjëherë.
Të dhënat shkencore që rezultojnë nga imazhet e Euklidit do të analizohen nga konsorciumi Euklid, i cili përbëhet nga më shumë se 2000 shkencëtarë nga 300 institute në 13 vende evropiane, si dhe nga SHBA, Kanada dhe Japoni.
