Një ditë pasi Gjykata Kushtetuese vendosi që për zgjedhjet e ardhshme listat e kandidatëve të jenë 100% të hapura, me shfuqizimin e nenit 163 për herën në kodin zgjedhor, ish-kreu i KQZ-së, Kristaq Kume ka komentuar këtë vendim.
I ftuar në rubrikën ‘Opinion’ Kume e cilësoi këtë një vendim të mirë që rregullon legjislacionin për hapjen e listave.
Sipas tij, me heqjen e herësit, kandidatët janë të gjithë të barabartë para qytetarëve.
Mes të tjerash Kume theksoi se ky vendim ishte një shuplakë për ligjvënësit.
“E para që duhet t’i themi publikut është se me këtë vendim të Gjykatës Kushtetuese, rregullohet legjislacioni lidhur me çështjen e hapjes së listave. Për efektet që ka dhe duhet të ketë vota parapëlqyese e zgjedhjeve, rregullon atë që bën keq vendimmarrësit, në këtë rast maxhoranca aktuale dhe opozita në parlament. Ata deklaruan se do të trajtonin kërkesën mbarëpopullore për të hapur listat dhe për të realizuar këtë duhet të futeshin në Kushtetuese. Por me atë mënyrë se si u realizuar e gjithë kjo është trashmë dhe një fakt më shumë i prodhuar nga Kushtetuesja lidhur me atë që u artikulua shpesh, si hapja e listave. Por jo si qëllim në vetvete. Nëse i referohem i legjislacionit, megjithëse në Kushtetutë është përcaktuar kufiri 2/3 për të hapur listat, listat u hapën 10%.
Zgjedhësit kanë të drejtë që të japin votën parapëlqyese për kandidatët e listës. Në këtë kuptim lista është e hapur. Me këtë që bën gjykata Kushtetuese, e cila pranoi pjesërisht kërkesën e Bindjes Demokratike dhe të partisë që drejtohet nga zoti Murrizi, me shfuqizimin e kësaj dispozite, ka zhbërë marifetin e listës së hapur. Nëse nesër zhvillohen zgjedhjet me këtë kod siç është, mënyra se si do të ndahen mandatet pas zgjedhjeve, shpërndarja e tyre brenda subjekteve, duhet të bëhet pasi rirenditen të gjithë kandidatët mbështetur në votat parapëlqyese. Fiton ai që merr më shumë vota. Shkon atje ku synohet të realizohet përmes hapjes së listave. Respektohet vullneti i partisë, sistemi nuk ndryshon. Por ndërhyn në dhënien e mandatit dhe qytetari. Këtë thelb kishte goditur pika 3 e këtij nene 163-shit.
Në një sistem proporcional, e para që duhet të peshojë më shumë është lista e subjektit dhe më pas merret pëlqimi i qytetarëve. Për mua kjo mënyrë e të arsyetuarit është Sofizëm. Nëse subjekti të fut në listë, ai e ka bërë gjënë kryesore. Anëtarët do të jenë të barabartë. Ruhet sistemi proporcional dhe vullneti i subjektit se cili do të jetë deputet. Zgjedhësit do të votojnë duke iu dhënë votën parapëlqyesit.. Pasi partisë i thuhet se ti ke fituar 5 mandate, për t’i shpërndarë ato tek 20 kandidatët, ata rirenditen në bazë të votave. Për shpërndarjen e mandateve, pasi përfundon procesi zgjedhor me fytjen e herësit, deformohet procesi. Gjykata e ka hequr këtë deformim. Ky është një zhvillim politik dhe për mua është shuplakë që iu jepet ligjvënësve. Ata ndërtuan një marifet të tillë përmes këtij herësi, i cili tashmë u hoq. I gjithë neni 163 nuk kishte pse të hiqej. Heqja e herësit bënë që ky zhvillim në nivelin kushtetues, të jetë real dhe me produkt. E shoh të vështirë që një vendim i Gjykatës Kushtetuese të ketë veprime prapavepruese. Partitë politike, ose kandidatët, hynë në garë, e ndërtuan këtë garë, duke iu referuar rregullave, siç është ky rregull. Kur ky rregull ndryshon, s’mund të ndryshojnë dhe atributet.”, pohoi Kume.
(BalkanWeb)
